5 απαντήσεις για τα στεγαστικά δάνεια

To νέο θεσμικό πλαίσιο για τα «κόκκινα» δάνεια αποτελεί πλέον γεγονός και διαμορφώνει καινούργιες συνθήκες για τους υπερήμερους δανειολήπτες.



Τα κριτήρια προκειμένου κάποιος να ενταχθεί στο νέο θεσμικό πλαίσιο είναι εισοδηματικά και σχετίζονται και με την αξία του καταλύματος, δηλαδή του ακινήτου, χωρίς ωστόσο να τίθεται όριο στις οφειλές του δανειολήπτη.

Η διάκριση αυτή επιτρέπει καταρχήν σε ένα μεγάλο σύνολο δανειοληπτών την ένταξη στο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο έρχεται στη συνέχεια να περιοριστεί από τα κριτήρια που προάγουν το εισόδημα και η εμπορική αξία του ακινήτου.

1. Tι γίνεται, εφόσον ένας δανειολήπτης έχει ενταχθεί στο προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο, δηλαδή στον Νόμο Κατσέλη; Αλλάζει κάτι σε σχέση με τον τρόπο που θα εξυπηρετεί πλέον το δάνειό του;

Kαταρχήν θα πρέπει να καταστεί σαφές πως και το καινούργιο θεσμικό πλαίσιο και το παλιό προσφέρει νομική προστασία απέναντι στους πλειστηριασμούς και άρα απαιτείται να γίνει αίτηση με στόχο τη δικαστική συνδρομή.

Για όσους είναι ήδη ενταγμένοι στο προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο (νόμος Κατσέλη) και η αίτηση έχει δικαστεί, υπάρχουν οριστικές και προσωρινές αποφάσεις.

Οι περιπτώσεις είναι τέσσερις:

• Στην πρώτη περίπτωση έχει εκδοθεί οριστική απόφαση και έχει ασκηθεί έφεση.

• Στη δεύτερη έχει εκδοθεί οριστική απόφαση, δεν έχει ασκηθεί έφεση ή έχει εκδοθεί εφετειακή απόφαση, επομένως η υπόθεση έχει τελεσιδικήσει.

• Στην τρίτη περίπτωση έχει εκδοθεί προσωρινή διαταγή και έχει οριστεί τακτική δικάσιμος.

• Σε μία τέταρτη περίπτωση ο δανειολήπτης έχει προχωρήσει σε διακανονισμό, με την ίδια την τράπεζα και εξυπηρετεί κανονικά τη ρύθμιση.

Και στις τέσσερις περιπτώσεις εφόσον η ρύθμιση (δικαστική ή εξώδικη) εξυπηρετείται κανονικά, κανένας δεν μπορεί να απαιτήσει από τον δανειολήπτη αλλαγή καθεστώτος με τα όσα προβλέπει το νέο θεσμικό πλαίσιο.

2. Πότε μπορεί να αλλάξει κάτι στα παραπάνω;

Mόνον με νεότερη νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα εξαιρεί κάποια από τις παραπάνω τέσσερις περιπτώσεις και θα θεσπίζει ρητώς την υποχρέωση του δανειολήπτη να ενταχθεί στο νέο θεσμικό πλαίσιο.

Οι τράπεζες καλούν τους δανειολήπτες (εν προκειμένω φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις) στην περίπτωση που δεν είναι ενήμεροι ή που ενδέχεται να πάψουν να είναι ενήμεροι, να προσέλθουν σε αυτές για ρυθμίσεις. Μάλιστα, τούς ζητούν μέχρι την 1η Δεκεμβρίου τα μεν φυσικά πρόσωπα να υποβάλουν τυποποιημένη κατάσταση οικονομικής πληροφόρησης, στις δε επιχειρήσεις τυποποιημένο έντυπο οικονομικής πληροφόρησης. Επισημαίνουν δε, πως σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν μη συνεργάσιμοι και τότε η τράπεζα μπορεί να εφαρμόσει για τα φυσικά πρόσωπα όσα προβλέπονται στον Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ για τις επιχειρήσεις η τράπεζα μπορεί να καταγγείλει άμεσα τις συμβατικές σχέσεις με την επιχείρηση.

3. Πρέπει οι οφειλέτες να ανταποκριθούν; Το ίδιο ισχύει και για τους εγγυητές των οφειλετών;

Απολύτως. Αλλωστε οι τράπεζες σε αυτήν την φάση δεν ζητούν τίποτα περισσότερο από τη δήλωση της περιουσιακής κατάστασης των δανειοληπτών. Κακώς ο κόσμος φοβάται εάν φοβάται. Ο καθένας που επιθυμεί να προβεί σε ρύθμιση θα πρέπει να δώσει τα στοιχεία αυτά στην τράπεζα, γιατί μόνον έτσι όπως προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο θα τύχει ευνοϊκότερης διαχείρισης. Τα στοιχεία αυτά, πρέπει να τα δώσουν και όσοι είναι ενταγμένοι σε άλλες ρυθμίσεις ή σε άλλο θεσμικό πλαίσιο, εφόσον τους ζητηθεί. Φόβο εν προκειμένω πρέπει να έχουν μόνον όσοι έχουν αποκρύψει περιουσιακά στοιχεία σε προηγούμενη φάση από το πιστωτικό ίδρυμα με το οποίο συνεργάζονται και έχουν προβεί σε ρυθμίσεις με βάση ψευδείς δηλώσεις.

4. Οι δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο μπορούν να ενταχθούν στο νέο θεσμικό πλαίσιο;

Και γι’ αυτούς τους δανειολήπτες ισχύει ό,τι και για τους προηγούμενους, δηλαδή μπορούν να ενταχθούν στο νέο θεσμικό πλαίσιο και να ζητήσουν τη προστασία του νόμου, όπως μπορούσαν και στον νόμο Κατσέλη.

Αυτό συμβαίνει διότι το θεσμικό πλαίσιο δεν προσδιορίζει το ύψος της οφειλής για ένταξη στον νόμο, αλλά το μέγεθος της περιουσίας του δανειολήπτη και το ύψος του καταλύματος, δηλαδή την αξία του ακινήτου.

5. Ποια είναι η σημαντικότερη δυσκολία ένταξης στο νέο θεσμικό πλαίσιο πέραν των κριτηρίων που πρέπει να πληροί ο δανειολήπτης και τα οποία, ούτως ή άλλως, είναι μάλλον πιο αυστηρά σε σχέση με τον νόμο Κατσέλη.

Ο δανειολήπτης ζητά την προστασία του δικαστηρίου - εφόσον πληροί τα κριτήρια σωρευτικά- ώστε να μην πλειστηριαστεί η πρώτη του κατοικία.

Προκειμένου να καταθέσει τη σχετική αίτηση στο δικαστήριο θα πρέπει να λάβει προηγουμένως- καταθέτοντας τα σχετικά δικαιολογητικά αλλά και αφού εξεταστεί το αίτημά του- πιστοποιητικό συνεργάσιμου δανειολήπτη από την τράπεζα.

Συνεργάσιμος είναι ο δανειολήπτης που παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία της οικονομικής και περιουσιακής του κατάστασης και συναινεί σε διερεύνηση εναλλακτικής πρότασης αναδιάρθρωσης των δανειακών του υποχρεώσεων. Η προϋπόθεση αυτή θα επιφέρει δυσκολία στην εφαρμογή του νόμου διότι δεν θεσπίζει κριτήρια υποχρεωτικότητας έκδοσης για τα πιστωτικά ιδρύματα ή κάποιου είδους εποπτεία ή κυρώσεων σε περίπτωση μη έκδοσής του.

Λογικά, σε μία δεύτερη φάση θα πρέπει να μελετηθούν καλύτερα κάποια άρθρα του νέου νόμου και να υπάρξουν βελτιώσεις με σχετικές αποφάσεις.