Ο Ισλαμισμός θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα;

Στον απόηχο των γεγονότων στο Παρίσι και με τους βομβαρδισμούς να λαμβάνουν χώρα στην κοντινή Συρία, είναι πλέον απαραίτητο να ανοίξουμε τη συζήτηση για τις επιπτώσεις αυτών των εξελίξεων για την Ευρώπη και για την Ελλάδα.



Σε ό,τι αφορά, την Ευρώπη, οι ισλαμιστικές επιθέσεις έχουν τέσσερις βασικές συνέπειες. Πρώτον, την απώλεια της αίσθησης ασφάλειας και τη διατάραξη της σχέσης των Ευρωπαίων πολιτών με τον δημόσιο χώρο. Η πόλη μετατρέπεται σε πιθανό πεδίο μάχης και η ανασφάλεια αυτή πλήττει το σύνολο της καθημερινότητας. Ο φόβος γίνεται το κυρίαρχο συναίσθημα, όπως υποδεικνύουν και οι συνεχόμενοι εσφαλμένοι συναγερμοί των τελευταίων ημερών. Ως άμεση συνέπεια, οι εθνικές πολιτικές ασφάλειας αναπροσαρμόζονται και οδηγούν στην περιστολή δικαιωμάτων και ελευθεριών που, ωστόσο, αποτελούν θεμελιακούς λίθους του ίδιου του ευρωπαϊκού πολιτισμού, που βρίσκεται έτσι στην παράδοξη θέση να θυσιάζει τις αξίες του, προκειμένου να τις περισώσει.

Δεύτερον, την έξαρση περιστατικών βίας κατά των μουσουλμάνων. Η έξαρση των φωνών κατά του Ισλάμ εμπεριέχει έναν αληθινό κίνδυνο έξαρσης περιστατικών ρατσιστικής βίας, όπως τα είχαμε δει και μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 με το χτύπημα των διδύμων πύργων, αλλά και μετά την 7η Ιουλίου 2005 με το χτύπημα του μετρό στο Λονδίνο. Αυτό διαβρώνει περαιτέρω την αίσθηση ασφάλειας καθώς η καχυποψία εμπεδώνεται και από τις δυο πλευρές, με τους Ευρωπαίους να βλέπουν τους μουσουλμάνους ως εχθρούς και αντίστροφα.

Τρίτον, την περαιτέρω αύξηση των προσφυγικών ροών. Οι συνεχόμενοι βομβαρδισμοί δεν θα φέρουν μόνο την πτώση των Ισλαμιστών αλλά θα επιτείνουν τα μεταναστευτικά ρεύματα γιατί κανείς δεν μπορεί να ζήσει σε μια κατεστραμμένη χώρα, όπως έχει αποδειχτεί άλλωστε από τις επεμβάσεις στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και στη Λιβύη.

Τέταρτον, το τέλος της ελεύθερης μετακίνησης και της πολιτικής των ανοιχτών συνόρων. Ίσως το χτύπημα που δεν έφερε η οικονομική κρίση στην συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης να το επιφέρει η τρομοκρατική απειλή σε συνδυασμό με την κακή διαχείριση του μεταναστευτικού-προσφυγικού. Η λογική του εχθρού δεν επηρεάζει μόνο τους πολίτες ιδιωτικά αλλά μπορεί να εμπλέξει και τις ίδιες τις ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ τους σε έναν αδιέξοδο κύκλο αλληλοκατηγοριών: π.χ. φταίει η Ελλάδα με τα διάτρητα σύνορα, φταίει η Γαλλία που βομβαρδίζει, φταίει η Ουγγαρία που κλείνει τα σύνορα και ούτω καθεξής.

Σε ό,τι αφορά τα καθ’ ημάς, ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι η ίδια η σχέση μας με την Ευρώπη και οι συνέπειές της. Η χώρα μας έχει μέχρι στιγμής διατηρήσει μια συμβολική ουδετερότητα, λόγω της φιλο-αραβικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών και λόγω του ότι δεν υπήρξε μια αποικιοκρατική δύναμη, ωστόσο οι παραδοσιακές αυτές δικλίδες ασφαλείας αποδυναμώνονται στη σημερινή πραγματικότητα. Κατά πρώτον, η ανοιχτή πλέον αμφισβήτηση της πολιτικής των ανοιχτών ευρωπαϊκών συνόρων μπορεί να εγκλωβίσει στην Ελλάδα ακόμη μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών και προσφύγων. Κατά δεύτερον, μεγάλο ρίσκο θα παρουσίαζε και η εμπλοκή της χώρας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Ισλαμιστών. Η συνδρομή σε βομβαρδισμούς και στρατιωτικές επιθέσεις δεν επιτελεί μόνο έναν στόχο αμιγώς στρατιωτικό αλλά και πολιτικό: είναι το μοίρασμα της πολιτικής ευθύνης, την οποία η χώρα μας δεν πρέπει να αναλάβει καθώς η έκθεσή της στον ισλαμιστικό κίνδυνο θα γινόταν ακόμη μεγαλύτερη λόγω των διάτρητων συνόρων και των αυξημένων προσφυγικών ροών που μπορούν να εκμεταλλευτούν για τη μετακίνησή τους οι Ισλαμιστές.

Τέλος, επείγει η εκπόνηση μακρόπνοου σχεδιασμού για το μεταναστευτικό που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζεται ευκαιριακά. Ο Ισλαμισμός γίνεται ελκυστικός όταν οι μετανάστες δεν ενσωματώνονται σωστά. Κανένα δίκτυο δεν λειτουργεί χωρίς τη υποστήριξη αυτών που ζούνε μέσα στη χώρα γι’ αυτό και ο έλεγχος από μόνος του δεν αποτελεί ποτέ ολοκληρωμένη λύση. Η συζήτηση για την εφαρμογή πολιτικών που αναζητούν τη σωστή ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ανθρωπισμού πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, πριν η ριζοσπαστικοποίηση προς τον Ισλαμισμό χτυπήσει και τη δική μας πόρτα.