Ωρα αποφάσεων για το μέλλον της κοινωνικής ασφάλισης

Λίγες εβδομάδες μένουν μέχρι την ημέρα, που η κυβέρνηση θα πρέπει να καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο για το νέο ασφαλιστικό. Η μέχρι σήμερα όμως εικόνα, είναι ότι παρά τα πολλά σενάρια που διαρρέουν και συζητούνται, οι τελικές αποφάσεις καθυστερούν.



Υπάρχουν ασφαλώς δυσκολίες. Όταν πρόκειται για ένα τόσο μεγάλο θέμα, όπως είναι το ασφαλιστικό, και όταν είσαι υποχρεωμένος να εφαρμόσεις περιοριστικές πολιτικές, δεν είναι εύκολες οι αποφάσεις.

Τα μέτρα που ψηφίστηκαν το καλοκαίρι στη Βουλή, οδήγησαν σε σημαντικές ανατροπές για μεγάλες ομάδες εργαζομένων τόσο στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, όσο και στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.

Αργά ή γρήγορα όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα διαπιστώσουν τις συνέπειες των αλλαγών αυτών, που είναι ιδιαίτερα επώδυνες.

Παράλληλα είχαμε την αύξηση των εισφορών για περίθαλψη και την επέκτασή τους στις επικουρικές συντάξεις.

Ένα μέτρο που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση από 2% μέχρι και 5% των καταβαλλόμενων συντάξεων.

Αυτό που ενδιαφέρει τώρα είναι ποια θα είναι η επόμενη ημέρα. Ποια θα είναι τα μέτρα τα οποία θα επιλέξει η κυβέρνηση στο πλαίσιο της νέας «αναμόρφωσης» του ασφαλιστικού, με βάση και τη συμφωνία που έχουμε υπογράψει με τους δανειστές μας.

Από τα μέχρι σήμερα λοιπόν σενάρια, φαίνεται ότι δεν είμαστε κοντά στις οριστικές αποφάσεις, παρά τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια.

Αυτό ενέχει ένα σημαντικό κίνδυνο που δεν είναι άλλος από το ενδεχόμενο να επιβληθούν από τους δανειστές πολύ σκληρότερα μέτρα, όπως έγινε αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα τη συμφωνία του περασμένου Ιουλίου.

Εκτός και εάν έχουν όλα συμφωνηθεί και απλά ψάχνουμε για το περιτύλιγμα, κάτι που μάλλον δεν συμβαίνει, αν κρίνουμε από τις συνεχείς αναβολές.

Μακάρι να διαψευστούμε, αλλά η εμπειρία την οποία έχουμε αποκτήσει ως χώρα και δεν μπορούμε πλέον να αγνοούμε, λέει ότι κάθε καθυστέρηση οδηγεί σε δυσμενέστερα μέτρα.

Μέσα σε όλα αυτά η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει συνεκτιμήσει έναν κρίσιμο και καθοριστικό για το μέλλον του ασφαλιστικού παράγοντα.

Είναι γνωστό ότι οι συντάξεις στην Ελλάδα, όπως στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες που εφαρμόζονται διανεμητικά συστήματα, χρηματοδοτούνται από τις εισφορές και τους φόρους των εργαζομένων.

Εκτός από την προσπάθεια να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να μειωθεί η ανεργία, εκτός από την ανάγκη να επανέλθουμε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, με επενδύσεις και βελτίωση των εισοδημάτων, αποτελεί πλέον ζητούμενο η ανταπόκριση και του ίδιου του εργαζόμενου στις υποχρεώσεις του.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν συντρέχουν δύο τουλάχιστον βασικές προϋποθέσεις: Η πρώτη είναι να βλέπει δίπλα του το συνταξιούχο, τον ασθενή ή τον ανάπηρο, να ζει με αξιοπρέπεια. Η δεύτερη προϋπόθεση είναι να αισθάνεται τη σιγουριά και ο ίδιος ο σημερινός εργαζόμενος και κυρίως ο νέος, ότι θα έχει και αυτός μια αντίστοιχη σύνταξη όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου και φυσικά μια αξιοπρεπή υγειονομική περίθαλψη. Οτι θα έχει τα οφέλη εκείνα για τα οποία πληρώνει σήμερα.

Στην περίπτωση λοιπόν που οι όποιες αλλαγές και οι κάθε φορά αλλαγές στο ασφαλιστικό, δεν στοχεύουν από κοινού στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συστήματος και την κοινωνική του αποτελεσματικότητα, οδηγούμαστε έτσι κι αλλιώς σε πλήρη αποδόμηση.

Ιδιαίτερα σε μια περίοδο που για τον άνεργο ή τον εργαζόμενο μέγιστη προτεραιότητα είναι να εξασφαλίσει ένα εισόδημα και είναι απολύτως φυσιολογικό, το ενδιαφέρον για την ασφάλιση, δυστυχώς, αντιμετωπίζεται ως βάρος και εμπόδιο στην προσπάθειά του.

Με αυτά λοιπόν τα δεδομένα, θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλες τις πλευρές ότι οποιαδήποτε παρέμβαση, που θα έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο με περιορισμένες εγγυήσεις και χαμηλές προσδοκίες, θα αποτελέσει την αρχή του τέλους για την κοινωνική ασφάλιση στη χώρα μας.