ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΠΤΑ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ Επείγων στόχος τα 31,5 δισ. για επανεκκίνηση της οικονομίας

Με βαρύ αντίτιμο το σκληρό «πακέτο» των νέων περικοπών, η Αθήνα επιδιώκει να λάβει το συντομότερο δυνατόν την πολιτική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την αποδέσμευση των 31,5 δισ. της επόμενης δόσης, ώστε να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία επανεκκίνησης της οικονομίας, με τη σταδιακή αποκατάσταση της ρευστότητας. «Σύμμαχος» της Ελλάδας για τις προσεχείς εξαιρετικά κρίσιμες επτά εβδομάδες, έως τη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, είναι η εμφανής αλλαγή στάσης από τους ισχυρούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η ραγδαία αύξηση της αβεβαιότητας για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, υπό το βάρος της κρίσης χρέους του Νότου. Ηδη μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες πλήττονται από την καθίζηση της ζήτησης στον Νότο και απειλούνται χιλιάδες θέσεις εργασίας σε Γερμανία και Γαλλία. Στο πλαίσιο αυτό εκτιμούν, πολιτικοί παρατηρητές, η Αθήνα, εφόσον «περάσει» τα μέτρα και δεν υπάρξει κάποιο «ατύχημα», έρχεται κοντά στην επόμενη δόση, ενώ αυξάνει τις πιθανότητες για μια συνολική «λύση» που δεν θα αφήσει αμφιβολίες για το μέλλον, όπως δήλωσε την Πέμπτη ο Γάλλος πρόεδρος Φρ. Ολάντ. Επείγων στόχος τα 31,5 δισ. για επανεκκίνηση της οικονομίας Τα αμέσως επόμενα 24ωρα, ενώ θα γυρίζουν τα «γρανάζια» της οικονομικής διπλωματίας στο εξωτερικό ώστε να μορφοποιηθούν τα σενάρια για το εύρος των «διευκολύνσεων» που θα δοθούν στην Ελλάδα, εφόσον το «επιτρέψει» η έκθεση της τρόικας, στην Αθήνα θα εισέρχεται στην τελική ευθεία η οριστικοποίση των νέων μέτρων, με χρονικό ορίζοντα το άτυπο Eurogroup της Λευκωσίας στις 14 Σεπτεμβρίου. Εκεί, με τη συμμετοχή και της ηγεσίας της τρόικας, η οποία φθάνει στην Αθήνα την προσεχή Παρασκευή για να «κλειδώσει» το «πακέτο» και να αποτιμήσει συνολικά το ελληνικό πρόγραμμα, η ελληνική πλευρά ευελπιστεί πως θα υπάρξει μια πρώτη αίσθηση για την αποδέσμευση των 31,5 δισ. ευρώ. «Εφόσον αντέξουμε, οριστικοποιήσουμε και περάσουμε τα μέτρα από τη Βουλή, ανοίγει ο δρόμος για να πάρουμε τα κεφάλαια της επόμενης δόσης ώστε να αποκατασταθεί σταδιακά η ρευστότητα στην οικονομία. Πρέπει να αρχίσει να ρέει χρήμα στην αγορά, άμεσα» λέει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος. Επείγων στόχος τα 31,5 δισ. για επανεκκίνηση της οικονομίας Με την εκταμίευση της γιγαντιαίας δόσης των 31,5 δισ. η Ελλάδα θα πάρει μια βαθιά ανάσα: Καταρχήν θα προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς η απολύτως κρίσιμη για τη ρευστότητα στην οικονομία ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών καθώς χωρίς την αποκατάσταση της ροής των χορηγήσεων από τις τράπεζες δεν μπορεί να στηριχθεί η επιχείρηση της ανάκαμψης. Παράλληλα θα ξεκινήσει η αποπληρωμή των πολλών ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, υπολογίζονται περίπου σε 7 δισ. ευρώ και έτσι θα αρχίσει να κινείται χρήμα στην αγορά, αφού θα πληρωθούν οι προμηθευτές και θα επιστραφεί ο ΦΠΑ ενώ η αποκατάσταση της ρευστότητας θα ανοίξει το δρόμο και για άλλα κρίσιμα ζητήματα όπως η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων. «Πρέπει να αναχαιτίσουμε πάση θυσία την ύφεση. Χωρίς πρόοδο εκεί δυναμιτίζονται όλες οι προσπάθειες σε δημοσιονομικό επίπεδο» λένε στο υπουργείο Οικονομικών κάνοντας λόγο για μια πολυμέτωπη μάχη, με υψηλό βαθμό αβεβαιότητας καθώς θα απαιτηθούν κινήσεις χειρουργικής ακρίβειας, σε περιβάλλον πολιτικής σταθερότητας, ώστε να ισορροπήσει το σύστημα. Φέτος η ύφεση εκτιμάται, με τα σημερινά δεδομένα στην περιοχή του 7%. Εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, υπάρχει η δυνατότητα η ύφεση να περιοριστεί στη ζώνη του 6%, ίσως και χαμηλότερα, προσφέροντας μια καλύτερη αφετηρία για τον επόμενο χρόνο. Οριστική άρση των αμφιβολιών Η εκταμίευση της επόμενης δόσης είναι ο επείγων στόχος καθώς χωρίς τα χρήματα η χώρα χρεοκοπεί το αργότερο έως το τέλος Οκτωβρίου. Ήδη η ρευστότητα του Δημοσίου κινείται κυριολεκτικά στην «κόψη του ξυραφιού» με το Δημόσιο ατύπως να έχει κηρύξει μερική στάση πληρωμών, περιορίζοντας τις εκταμιεύσεις μόνον στα απολύτως απαραίτητα. Εξίσου κρίσιμος όμως, ίσως δε περισσότερο σημαντικός, είναι ο στόχος η έγκριση της επόμενης δόσης να συνοδευθεί από μια νέα «λύση» για την Ελλάδα. Η κυβέρνηση ατύπως ζητά επιπλέον χρόνο για να εφαρμόσει το επώδυνο «πακέτο» των 11,5 δισ. ευρώ, μεταθέτοντας χρονικά την υποχρέωση της να μειώσει το έλλειμμα κάτω του 3%, το 2016 και όχι το 2014 όπως προβλέπεται σήμερα. Μέχρι στιγμής, επισήμως, οι Ευρωπαίοι δεν λένε τίποτα και παραπέμπουν στη νέα έκθεση της τρόικας για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, κερδίζοντας χρόνο εν αναμονή και των κρίσιμων αποφάσεων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τη συνολική αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Παρασκηνιακά, ωστόσο, οι ζυμώσεις εντείνονται και στα επιτελεία των Βρυξελλών, της Φραγκφούρτης, του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η χάραξη εναλλακτικών σεναρίων για τη μορφή που μπορεί να έχει μια «απάντηση» στο ελληνικό πρόβλημα, με ορίζοντα την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής του Νοεμβρίου. Το κλίμα που διαμορφώνεται τις τελευταίες μέρες έχει δημιουργήσει προσδοκίες στην Αθήνα ότι παρά τις σοβαρές δυσκολίες και τους μεγάλους κινδύνους που εγκυμονούν από πολλά «μέτωπα», η Ελλάδα πρέπει να προσδοκά σε κάτι, που θα άρει τη δραχμική αβεβαιότητα και θα δώσει τη δυνατότητα στη χώρα να ανακάμψει ουσιαστικά. Γιατί αλλάζει το κλίμα στην Ε.Ε.; Η ελληνική οικονομία είναι εστία κινδύνου για την Ευρωζώνη καθώς η αναζωπύρωση ανά τακτά χρονικά διαστήματα και κυρίως όταν πρόκειται να λάβουμε μια δόση, επιδεινώνει την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, η οποία με τη σειρά της απειλεί πλέον την πραγματική οικονομία του πλούσιου Ευρωπαϊκού Βορρά. Να σημειωθεί πως μόλις χθες το μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ Ε. Νοβότνι προειδοποίησε πως η αβεβαιότητα αυξάνεται ραγδαία στην Ευρωζώνη και θα πρέπει να περιμένουμε στασιμότητα στη Γαλλία και ύφεση ουσιαστικά σε όλες τις χώρες του Νότου το 2012. Η πρόβλεψη αυτή συνάδει με τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα: Ο ρυθμός αύξησης των γερμανικών εξαγωγών επιβραδύνεται, μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες πλήττονται από την καθίζηση της ζήτησης στον Νότο και απειλούνται χιλιάδες θέσεις εργασίας στην καρδιά της Γερμανίας και της Γαλλίας. Μόλις χθες η Διεθνής Ένωση Εργασίας (ILO) προειδοποίησε για τις σημαντικές συνέπειες που θα έχει ένα Grexit στην απασχόληση στην Ευρωζώνη, καθώς η ανεργία θα εκτινασσόταν στο 13% κατά μέσο όρο, πλήγμα θα υποστεί και η Γερμανία, ενώ σε χώρες όπως η Ισπανία θα προσέγγιζε το 28% το 2014 με την ανεργία των νέων να εκτινάσσεται άνω του 50%. Στο πλαίσιο αυτό κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το δίλημμα των Ευρωπαίων πολιτικών μετασχηματίζεται: Ή θα υποστούν το όποιο πολιτικό κόστος να επιτρέψουν μια νέα στήριξη στην Ελλάδα ή αργά ή γρήγορα θα αναγκαστούν να πουν στους Ευρωπαίους φορολογούμενους γιατί η κρίση χρέους τελικά κατέστησε πολλούς από αυτούς άνεργους. Παράλληλα, αίσθηση προκάλεσαν τις τελευταίες μέρες δηλώσεις υψηλόβαθμων στελεχών του κόμματος της Αγκ. Μέρκελ που έθιξαν ανοικτά το γεωστρατηγικό παράγοντα στον «Κωδικό Ελλάδα». «Δείτε απλά το χάρτη» δήλωσε ο αντιπρόεδρος του CDU, ξεκαθαρίζοντας πως οι αποφάσεις για την Ελλάδα ξεφεύγουν από το απλό ερώτημα εάν πληρούνται ή όχι τα οικονομικά κριτήρια του Μνημονίου. Τα σενάρια για τη χρηματοδότηση της επιμήκυνσης Στην καλύτερη περίπτωση η Ελλάδα μπορεί να περιμένει ότι θα πάρει «πράσινο φως» να παρατείνει κατά ένα διάστημα την υποχρέωση της να μειώσει το έλλειμμα κάτω του 3%, αν όχι κατά δύο χρόνια, κατά ένα συν ένα. Δηλαδή να δοθεί καταρχήν παράταση ενός έτους και εφόσον η χώρα κινηθεί σωστά να ανοίξει ο δρόμος για έναν ακόμη. «Αγκάθι» για το ζήτημα αυτό είναι τελικά ποιος θα χρηματοδοτήσει την επιμήκυνση. Η ελληνική πλευρά δηλώνει πως δεν ζητά πρόσθετα κεφάλαια και αναζητά «φόρμουλα», όπως ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός μέσω εντόκων, για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό. Στην Ε.Ε. δεν συζητούν το ενδεχόμενο χορήγησης νέων κεφαλαίων. «Δείχνουν» όμως εντέχνως σε άλλες οδούς, όπως τη μείωση των επιτοκίων, τον ετεροχρονισμό των πληρωμών από την Ελλάδα, ενώ την Πέμπτη ο Ολλανδός υπουργός φέρεται να πρότεινε στην Αθήνα, σύμφωνα με πολύ αξιόπιστες πηγές, ακόμη και την πρόωρη εκταμίευση των ήδη συμφωνημένων δόσεων, ώστε να αυξηθεί σημαντικά η ρευστότητα στην οικονομία και να επισπευσθεί η ανάπτυξη. Αν και οι Ολλανδοί έσπευσαν να διαψεύσουν επισήμως ότι κατατέθηκε κάποια πρόταση, πίσω από τις κλειστές πόρτες είναι εμφανές ότι συζητούνται πολλά τα οποία καλείται η Ε.Ε. και το ΔΝΤ να αποκρυσταλλώσουν μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Στο προσκήνιο, ατύπως βρίσκεται πάντα και η δυνατότητα για «κούρεμα» των ομολόγων που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες, πρόταση πολιτικά δύσκολη μεν, όχι ανέφικτη όμως. Σε κάθε περίπτωση αυτό που απεύχεται η ελληνική πλευρά είναι οι όποιες αποφάσεις έπονται να μη δίνουν ουσιαστικές απαντήσεις και να συντηρήσουν τη μεγάλη αβεβαιότητα γύρω από το Grexit. Σε μία τέτοια περίπτωση, αν και πλέον δεν φαίνεται η πιο πιθανή, όλες οι προσπάθειες ανάκαμψης θα υπονομευθούν, καθώς μόνο με ένα ισχυρό σήμα από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ έως το τέλος Οκτωβρίου η Ελλάδα μπορεί να ελπίζει σε ανάκαμψη.