ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Επιμήκυνση σε... δύο δόσεις

Το ενδεχόμενο διετούς χαλάρωσης του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας σε... δύο δόσεις βρίσκεται στο «τραπέζι» της διαπραγμάτευσης με την τρόικα, η οποία, τυπικά, εγκαινιάζεται την ερχόμενη εβδομάδα με την επίσκεψη των επικεφαλής των πιστωτών στην Αθήνα.




Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν μπορεί να αποκλειστεί η διετής παράταση να μη δοθεί «εφάπαξ». Εναλλακτικά θα μπορούσε να «σπάσει» σε δύο δόσεις. Δηλαδή, να δοθεί καταρχήν στην Ελλάδα ένας επιπλέον χρόνος για να μειώσει το έλλειμμα της κάτω από το 3%, δηλαδή έως το 2015, αντί του 2014 που είναι σήμερα η προθεσμία.

Παράλληλα να υπάρξει διαβεβαίωση από την τρόικα πως η παράταση θα μπορεί να επεκταθεί έως και το 2016, εφόσον όμως διαπιστωθεί εμπράκτως πως η Ελλάδα συμμορφώνεται με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. «Το πόσο επιπλέον χρόνο θα λάβουμε για να μειώσουμε το έλλειμμα, ακόμη όμως και εάν θα πάρουμε παράταση, δεν θα είναι σε καμία περίπτωση μια εύκολη διαδικασία και οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να είναι εξαιρετικά σκληρές, σε επίπεδο κορυφής», σχολιάζουν χαρακτηριστικά κυβερνητικές πηγές αποτυπώνοντας την αγωνία που κυριαρχεί για την έκβαση των διαπραγματεύσεων.
Επιμήκυνση σε... δύο δόσεις

Πρέπει να σημειωθεί πως καταβάλλονται προσπάθειες να οργανωθεί τηλεδιάσκεψη του κ. Σαμαρά με την Α. Μέρκελ, το Φ. Ολάντ ίσως και το Μ. Μόντι άμεσα, ενώ σχεδιάζεται η περιοδεία του πρωθυπουργού στην Ε.Ε., με αφετηρία το Βερολίνο, ώστε να υπάρξουν διαβουλεύσεις σε επίπεδο κορυφής ενόψει του κρίσιμου, για το ζήτημα της επιμήκυνσης, Σεπτεμβρίου.

«Όλα είναι στο τραπέζι»
Αν και το σενάριο που σίγουρα επιδιώκει η Ελλάδα παραμένει η χορήγηση διετούς παράτασης «εφάπαξ», στο τραπέζι βρίσκονται διάφορες εναλλακτικές. Ομως, για να δώσει η τρόικα «πράσινο φως» για πρόσθετα κεφάλαια στην Ελλάδα, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας για δύο επιπλέον χρόνια, εκτιμάται πως απαιτούνται περίπου 15 ? 20 δισ. ευρώ επιπλέον, η χώρα θα πρέπει να αποδείξει πολλά. Αυτό είναι και το μήνυμα που κομίζουν στην ελληνική κυβέρνηση οι επικεφαλής της τρόικας την ερχόμενη εβδομάδα: H χορήγηση επιπλέον χρόνου στην Ελλάδα για να μειώσει το έλλειμμα είναι καθαρά ζήτημα πολιτικής βούλησης στη χώρα, για τολμηρά βήματα σε μεταρρυθμίσεις, αποκρατικοποιήσεις και περικοπές στη σπατάλη και στο Δημόσιο.

Τα «μέτωπα»
Η κυβέρνηση την επόμενη εβδομάδα καλείται να πείσει τους επικεφαλής της τρόικας, οι οποίοι πρέπει να συντάξουν νέα έκθεση για την ελληνική οικονομία προς τα τέλη του μήνα, ότι μπορεί να επαναφέρει το πρόγραμμα προσαρμογής σε τροχιά. Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας βρίσκονται δύο «μέτωπα»:

1 Τα μέτρα των 11,5 δισ. ευρώ που θα αποτελέσουν πρακτικά τον κορμό ενός νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου που θα πρέπει να αναμένεται το Φθινόπωρο. Εάν δεν υπάρξει παράταση, τα σκληρά μέτρα ύψους 11,5 δισ. θα πρέπει να εφαρμοστούν στη διετία 2013 - 2014.

Με τη χορήγηση παράτασης η εφαρμογή τους θα επιμεριστεί ίσως και έως το 2016, «μαλακώνοντας» τη δημοσιονομική προσαρμογή, περιορίζοντας τις κοινωνικές αντιδράσεις και ενισχύοντας τις πιθανότητες ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, η οποία διανύει το πέμπτο έτος ύφεσης, που αναμένεται φέτος στην περιοχή του 6% - 7%. Έως την Πέμπτη το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να έχει «κλείσει» τη λίστα των 11,5 δισ. ευρώ, δηλαδή να έχει βρει μέτρα που αντιστοιχούν σε παρεμβάσεις ύψους περίπου 3,5 δισ., τα οποία έως την περασμένη Τετάρτη, στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, δεν είχαν εντοπιστεί. Μία θετική αξιολόγηση του πακέτου των 11,5 δισ., δηλαδή μια αξιολόγηση που θα λέει ότι είναι ρεαλιστικά και ανταποκρίνονται στην επίτευξη των στόχων προσαρμογής, θα αποτελέσει το «διαβατήριο» για τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα στο Eurogroup του Σεπτεμβρίου, όπου αναμένεται να γίνει επισήμως η συζήτηση για τη χορήγηση επιπλέον χρόνου προσαρμογής στην Ελλάδα.

2 Μεταρρυθμίσεις -με αιχμή το Δημόσιο- και αποκρατικοποιήσεις. Οι καθυστερήσεις του πρώτου εξαμήνου, υπό το βάρος της τρίμηνης προεκλογικής περιόδου αυξάνουν κατακόρυφα την πίεση για ουσιαστικά βήματα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους και το 2013.

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση προτίθεται να κάνει «κινήσεις καλής θέλησης» στο επόμενο διάστημα, ειδικά στο σκέλος των αποκρατικοποιήσεων, σε μια προσπάθεια να στείλει το μήνυμα πως επίκεινται γενναία βήματα που θα αναστρέψουν το κλίμα στις αγορές για την Ελλάδα.

Ήδη η κυβέρνηση γνωστοποίησε ότι θα κλείσει άμεσα 20 φορείς του Δημοσίου, πριν καν έλθει η τρόικα, σπεύδοντας να καλλιεργήσει θετικό κλίμα. Ενδεικτική της βαρύτητας που προσδίδει η κυβέρνηση στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι και η αναμενόμενη σύσκεψη σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών για μεταρρυθμίσεις - αποκρατικοποιήσεις που είναι προγραμματισμένη για την ερχόμενη εβδομάδα, εκτός απροόπτου. «Είναι το ισχυρό διαπραγματευτικό μας χαρτί, πρέπει να αποδείξουμε πως επιθυμούμε να αναδιατάξουμε την οικονομία παρά το υψηλό πολιτικό κόστος», λένε στελέχη του κυβερνητικού σχήματος.

Αγωνία για την 20ή Αυγούστου

Με την επόμενη δόση των 31 δισ. ευρώ από την τρόικα να μην αναμένεται στην Αθήνα πριν από το τέλος Σεπτεμβρίου τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου βρίσκονται για μια ακόμη φορά στην «κόψη του ξυραφιού». «Ο Ιούλιος βγαίνει μόνο με τη χρήση κεφαλαίων, ύψους 3 δισ. ευρώ, από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας», λένε χαρακτηριστικά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών.

«Από εκεί και πέρα τα πράγματα δυσκολεύουν και όσο πλησιάζει η 20ή Αυγούστου που λήγουν ομόλογα ύψους 3,3 δισ. ευρώ... αρχίζουμε και ιδρώνουμε» παραδέχονται.

Η πληρωμή των ομολόγων, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος χρεοκοπίας, κάτι πάντως που όλες οι πλευρές εντός και εκτός Ελλάδας θεωρούν δύσκολο να «επιτραπεί» αφού τα ομόλογα ανήκουν στην ΕΚΤ, θα είναι ουσιαστικά μια πολιτική απόφαση στην Ε.Ε.

Σενάρια υπάρχουν και για τη χορήγηση δανείου - γέφυρας από κράτη - μέλη της Ε.Ε., λύση ωστόσο που είναι η πιο δύσκολη σε πολιτικό επίπεδο αφού δεν θα υπάρχει εκείνη τη στιγμή μια θετική αξιολόγηση από την τρόικα για την Ελλάδα. Πάντως μισθοί και συντάξεις δεν φαίνεται προς το παρόν να κινδυνεύουν να μην πληρωθούν ομαλά, εφόσον η ροή των εσόδων θα είναι η προβλεπόμενη.

Αποκλίσεις
Πρόσθετα μέτρα φέτος

Μεγάλο «αγκάθι» στις επικείμενες συνομιλίες με την τρόικα θα είναι και το ενδεχόμενο λήψης πρόσθετων μέτρων φέτος, κάτι που το υπουργείο Οικονομικών αποφεύγει να αποκλείσει. «Θα έχουμε αποκλίσεις, δεν μπορούμε να υπολογίσουμε το εύρος τους ακόμη γιατί περιμένουμε να δούμε πως θα πάνε τα έσοδα έως το Σεπτέμβριο, κάτι που θα εξαρτηθεί από τη συνέπεια που θα μπορέσουν να επιδείξουν οι φορολογούμενοι» λένε υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου.

Η ελληνική πλευρά, θα επιδιώξει να αποφύγει τη συζήτηση για πρόσθετα μέτρα φέτος, προσπαθώντας να πείσει την τρόικα πως θα «δουλέψουν» τα μέτρα των 3 δισ. ευρώ που ήδη έχουν δρομολογηθεί. Δηλαδή, την είσπραξη του ειδικού τέλους ακινήτων για το 2012, την εξίσωση των φόρων πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης και τις μειώσεις αποδοχών στα ειδικά μισθολόγια. Ηκυβέρνηση θα επιμείνει σε ισοδύναμα μέτρα στην τρόικα ώστε να αποφευχθούν οι μειώσεις 10% ? 12% που προβλέπει το Μνημόνιο, αν όχι σε όλες τις κατηγορίες των ειδικών μισθολογίων, τουλάχιστον στις Ενοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφαλείας που αποτελούν και την πλειονότητα των 155.000 εργαζομένων που υπάγονται στο καθεστώς των ειδικών μισθολογίων.

Οι κρίσιμες ημερομηνίες

24 Ιουλίου: Άφιξη των επικεφαλής της τρόικας στην Αθήνα.
26 Ιουλίου: Συνάντηση των Κ. Μαζούχ, Μ. Μορς και Π. Τόμσεν με το Γ. Στουρνάρα.
27 Ιουλίου: Πιθανή συνάντηση των επικεφαλής με τον πρωθυπουργό.
Τέλος Αυγούστου: Παρουσίαση της έκθεσης της τρόικας για την ελληνική οικονομία.
Αρχές Σεπτεμβρίου: Eurogroup, όπου θα εξεταστεί το ελληνικό αίτημα για παράταση του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής.
Μέσα με τέλος Σεπτεμβρίου: Έναρξη σταδιακής εκταμίευσης της επόμενης δόσης των 31 δισ. στην Ελλάδα.

Τα τρία σενάρια τια την παράταση

Απόρριψη από την τρόικα του ελληνικού αιτήματος. Η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόσει τα σκληρά μέτρα των 11,5 δισ. στη διετία 2013 ? 2014, «ψαλιδίζοντας» την προοπτική ανάκαμψης από την ύφεση που αναμένεται φέτος στο 6% - 7%.
Χορήγηση διετούς παράτασης σε 2 δόσεις: Καταρχήν η Ελλάδα θα πάρει έναν επιπλέον χρόνο προσαρμογής, δηλαδή και το 2015, ώστε να επαναφέρει το έλλειμμά της κάτω του 3% του ΑΕΠ.
Χορήγηση διετούς παράτασης «εφάπαξ». Δηλαδή να αποφασιστεί πως το έλλειμμα μπορεί να μειωθεί κάτω του 3% το 2016, επιμερίζοντας σε 4 χρόνια την εφαρμογή των επώδυνων μέτρων των 11,5 δισ. ευρώ.