Κίνδυνος απώλειας 8 δισ. ευρώ στο νέο ΕΣΠΑ

Σοβαρός κίνδυνος για δραστική μείωση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ 2014-2020 για τη χώρα μας ελλοχεύει στις Βρυξέλλες, καθώς οι διαβουλεύσεις βρίσκονται σε δραματική καμπή και πιθανότατα οδεύουν στην ολοκλήρωσή τους.



Είναι ορατό πλέον το ενδεχόμενο, η Ελλάδα να βρεθεί από την «αναμονή» περίπου 20 δισ. ευρώ στη δυσχερή θέση να κατοχυρώσει ποσό στο ύψος μόλις των 12 δισ. ευρώ για τη νέα περίοδο κοινοτικής χρηματοδότησης. Και αυτό, σε μία περίοδο που το ΕΣΠΑ θα κληθεί να λειτουργήσει καταλυτικά στην περίοδο εξόδου της Ελλάδας από την ύφεση.

Η ελληνική κυβέρνηση, πλήρως απορροφημένη από τις διαβουλεύσεις για το πακέτο των 11,7 δισ. ευρώ, κινδυνεύει να βρεθεί προ τετελεσμένων γεγονότων. Οι διαβουλεύσεις για τους σχετικούς κανονισμούς -οι οποίοι ουσιαστικά προκαθορίζουν και τα ποσά του ΕΣΠΑ- βρίσκονται στο τελικό στάδιο και ενώ αρχικά υπήρχε χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής τους το πρώτο τρίμηνο του 2013, τώρα γίνεται λόγος για κλείσιμο, ουσιαστικά, του κοινοτικού προϋπολογισμού ακόμα και τον ερχόμενο μήνα, στο άτυπο Συμβούλιο Κορυφής!

Μάλιστα, συζήτηση στο παρασκήνιο έγινε και κατά το πρόσφατο Eurogroup στη Λευκωσία, με σαφή την πρόθεση των εταίρων να ολοκληρωθεί η διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού μέχρι το τέλος του έτους. «Οι πληροφορίες που φθάνουν από τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές», δήλωνε η Μαριέττα Γιαννάκου στην Επιτροπή Εξωτερικών του Ευρωκοινοβουλίου. «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή επί του προϋπολογισμού, μπορεί και πρέπει να αντισταθεί στις ευρύτατες μειώσεις που φέρεται να υποστηρίζει η πλευρά του Συμβουλίου».

Ποιο είναι το μυστικό της πιθανής δραστικής μείωσης του ΕΣΠΑ για την Ελλάδα; Τα έτη αναφοράς για τη χώρα μας υπολογισμού του ΑΕΠ ώστε να εξαχθεί ο μέσος όρος του ποσού που μας αναλογεί είναι το 2008, το 2009 και το 2010. Ετη στα οποία η ύφεση «χτυπούσε την πόρτα» της χώρας και σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνονται με την καταστροφική διετία που ακολούθησε. Ούτε, βεβαίως, προβλέπει το βάθος της ύφεσης για το προσεχές διάστημα. Παράλληλα, ο υπολογισμός για τις ελληνικές περιφέρειες αφορά μεν στα έτη 2009, 2010 και 2011, αλλά όλες πλέον εξέρχονται του λεγόμενου «στόχου 1», δηλαδή είναι εκτός της διαδικασίας επιπρόσθετης χρηματοδότησης για τις μη αναπτυγμένες περιφέρειες.

Το κλίμα στις Βρυξέλλες και για το κεφάλαιο αυτό είναι βαρύ. Αρνητικός σε συζητήσεις για αναθεώρηση υπέρ της χώρας μας εμφανίζεται ο επίτροπος Περιφερειών Γιοχάνες Χαν, ενώ καμία χώρα-μέλος δεν εμφανίζεται πρόθυμη να επιδείξει αλληλεγγύη, καθώς κάθε ευρώ που κόβεται από το προβλεπόμενο ποσό για τη χώρα μας, προστίθεται αναλογικά στα δικά τους κονδύλια.

Ακόμα και στην Ευρωβουλή ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, που δέχεται πιέσεις από τους Έλληνες ευρωβουλευτές, ζητά ευρύτερη στήριξη από τις ευρω-ομάδες για να θέσει πολιτικό ζήτημα σχετικά με το ΕΣΠΑ.

Ενδεικτικό του κλίματος είναι πως ακόμα και ο επικεφαλής της Task Force στην Ελλάδα Χορστ Ράιχενμπαχ, που έχει πληροφορηθεί το «μαύρο» σενάριο για τη χώρα έχει απευθυνθεί σε ισχυρούς παράγοντες του Ευρωκοινοβουλίου, ζητώντας επείγουσες παρεμβάσεις.

Ένα ακόμα επιβαρυντικό στοιχείο για την ελληνική πλευρά είναι και οι χαμηλοί ρυθμοί αξιοποίησης του τρέχοντος ΕΣΠΑ. Από τα 24,3 δισ. ευρώ μόλις τα 9,2 δισ. ευρώ διοχετεύτηκαν στην αγορά τα τελευταία πέντε χρόνια και το επιχείρημα, «πώς ζητάτε αναθεώρηση προς τα πάνω, όταν αδυνατείτε να απορροφήσετε αυτά που μπορείτε», ακούγεται συχνά από χείλη αρμοδίων προς την ελληνική πλευρά. Υπάρχουν, βεβαίως, και άλλες αξιομνημόνευτες χαμένες ευκαιρίες. Είναι ενδεικτικό πως ακόμα δεν έχει αξιοποιηθεί ειδικό κονδύλι ύψους 4 δισ. ευρώ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσες, ενώ στο περιλάλητο ταμείο προσαρμογής στην παγκοσμιοποίηση, που στηρίζει ενεργητικές πολιτικές στην αγορά εργασίας, έχει γίνει μόνο μια προσφυγή από

Επιβαρυντικό στοιχείο είναι και οι χαμηλοί ρυθμοί αξιοποίησης του τρέχοντος ΕΣΠΑ. Από τα 24,3 δισ. μόλις τα 9,2 δισ. απορροφήθηκαν στην πενταετία και ακούγεται συχνά το επιχείρημα, «πώς ζητάτε αναθεώρηση, όταν αδυνατείτε να απορροφήσετε όσα μπορείτε»...

Στο προσεχές Συμβούλιο Κορυφής
Πιθανή λύση η απόφαση για ειδική ρήτρα

Το εντυπωσιακό, παρά τις αντιξοότητες, είναι πως η κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει το κρίσιμο αυτό θέμα εκτός πολιτικής ατζέντας. Τις εξελίξεις διαχειρίζεται και παρακολουθεί ο υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας, αλλά αρκετοί ευρωβουλευτές θεωρούν ότι το πρόβλημα πρέπει να τεθεί σε επίπεδο κορυφής από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, όσο ακόμα υπάρχει καιρός. Αλλωστε, εκτιμούν ότι μόνο με πολιτική πρωτοβουλία μπορεί να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος...

αιμορραγίας μέχρι και 8 δισ. ευρώ από το προσεχές ΕΣΠΑ. Εμπειρογνώμονονες περιγράφουν ως πιθανή λύση την απόφαση για ειδική ρήτρα σε προσεχές Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε. Με βάση αυτή είτε θα πρέπει να υπολογιστεί η δυναμική της ύφεσης στην Ελλάδα -για την οποία ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας είπε πως η σωρευτική ύφεση για τη χώρα από την αρχή της κρίσης μέχρι και το 2014 θα έχει συρρικνώσει το 25% του ΑΕΠ- είτε θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στον υπολογισμό του ΕΣΠΑ τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τις χρονιές 2011 και 2012. Ακούγεται επίσης και η πρόταση δημιουργίας ειδικού αποθεματικού λογαριασμού για την Ελλάδα, στον οποίο θα καταχωρισθούν τα αδιάθετα μέχρι σήμερα ποσά από το τρέχον πακέτο του ΕΣΠΑ.

Η κυβέρνηση έχει ακόμα περιθώρια να παρέμβει ενώ τελικά η στάση των εταίρων στο ζήτημα του ευρω-προϋπολογισμού κρίνεται ως ενδεικτική των προθέσεων για την τύχη της χώρας μας.