Κρίσιμο τεστ η επίσκεψη της τρόικας στον δρόμο για τις ευρωεκλογές

Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης από την τρόικα, που επιστρέφει στην Αθήνα σε λίγες ημέρες, με στόχο να μη χρειαστεί να έλθει πάλι τουλάχιστον έως το καλοκαίρι, είναι ο πρώτος σταθμός στην πεντάμηνη μάχη που έχει ξεκινήσει, με ορίζοντα τη διπλή εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου.





Στόχος της κυβέρνησης είναι, έως τότε, να δρομολογηθούν καθοριστικές αποφάσεις που θα σηματοδοτήσουν τη σταδιακή απεξάρτηση από το Μνημόνιο, τουλάχιστον όπως το γνωρίζουμε έως σήμερα, υπό την προϋπόθεση ότι η οικονομία θα ανακάμψει και με όχημα μια νέα ελάφρυνση χρέους και την επιστροφή του Δημοσίου στις αγορές.

Ειδικά το τελευταίο αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα, όχι μόνο για την Αθήνα, που επιθυμεί να περιορίσει την ανάγκη λήψης νέων δανείων, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν θέλει να «ρισκάρει» σε καμία περίπτωση μια αποτυχημένη απόπειρα εξόδου στις αγορές από την Ελλάδα. Έτσι, παρασκηνιακά γίνεται επεξεργασία διαφόρων σεναρίων, όπως η διασφάλιση κάλυψης μέρους των όποιων ελληνικών εκδόσεων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης για κάποιο διάστημα, ενώ ο υφιστάμενος σχεδιασμός προβλέπει μια πρώτη έκδοση, πιθανόν πενταετούς διάρκειας και περιορισμένου ύψους, εντός του δεύτερου εξαμήνου του έτους.

Εύθραυστη ισορροία
Υπό αυτό το πρίσμα και με δεδομένη την εύθραυστη πολιτική ισορροπία στη χώρα, η κυβέρνηση σε πρώτη φάση επιδιώκει να ξεπεράσει όσο πιο ανώδυνα γίνεται το σκόπελο της νέας διαπραγμάτευσης με την τρόικα, που ξεκινά μετά τις 13 Ιανουαρίου. Στόχος είναι να ολοκληρωθούν, όσο πιο ανώδυνα γίνεται και το συντομότερο δυνατό, ει δυνατόν έως τις 27 Ιανουαρίου, οι διαπραγματεύσεις με τους Π. Τόμσεν, Κλ. Μαζούχ και Μ. Μορς και να μεθοδευθούν, έτσι τα πράγματα, ώστε τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο να μην απαιτηθεί να επιστρέψουν στην Αθήνα.

Παράλληλα εκτιμάται ότι πρέπει να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις με δεδομένο ότι αυτές θα έπλητταν τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας στις δύσκολες συζητήσεις για νέα απομείωση του χρέους, που θα μπουν στην τελική ευθεία τον Απρίλιο. Ειδικά σε μια φάση που στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν πως υπάρχει το πλεονέκτημα της προεδρίας της Ε.Ε., το οποίο θα μπορούσε να περιοριστεί εάν ο έλεγχος τραβήξει σε μάκρος.

Έτσι, επιδιώκεται έως το Eurogroup της 27ης Ιανουαρίου να έχουν ολοκληρωθεί οι συζητήσεις και εκεί να δρομολογηθεί η αποδέσμευση της δόσης, συνολικού ύψους 4,9 δισ. ευρώ, που κανονικά έπρεπε να είχε εκταμιευθεί το Δεκέμβριο.

Ανοιχτά «μέτωπα»
Τα «μέτωπα» πάντως παραμένουν σημαντικά και δύσκολα με κυρίαρχη την επίτευξη συμφωνίας για τις παρεμβάσεις της διετίας 2014 ? 2015 και τη σύνταξη του νέου μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου της περιόδου 2014 ? 2017.

Ειδικά όσον αφορά στο δημοσιονομικό κενό του 2014, αυτό υπολογίζεται περίπου στα επίπεδα του 1,2 δισ. ευρώ, ενώ περίπου στο 1 δισ. εκτιμώνται οι παρεμβάσεις για το 2015. Στο τραπέζι βρίσκεται, μεταξύ άλλων, το κενό που προκύπτει από τη θεσμοθέτηση της διατήρησης του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13%, οι αμφιβολίες της τρόικας για την εισπραξιμότητα του νέου φόρου στα ακίνητα, ενώ στο «μικροσκόπιο» θα βρεθούν πάλι και οι ρυθμίσεις για τους πλειστηρισμούς. Στην κορυφή της ατζέντας βρίσκεται επίσης σειρά δύσκολων διαρθρωτικών μέτρων, όπως οι παρεμβάσεις στη Δημόσια Διοίκηση, τα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων, η σταδιακή μείωση των εργοδοτικών εισφορών, οι ομαδικές απολύσεις, η απελευθέρωση αγορών και προϊόντων και η πορεία των αποκρατικοποιήσεων.

Έπονται καθοριστικές αποφάσεις
Με τα σημερινά δεδομένα, εφόσον ο έλεγχος ολοκληρωθεί έως τα τέλη του μήνα, το αργότερο έως τις αρχές Φεβρουαρίου, θα ανοίξει ο δρόμος για εξελίξεις σε δύο δύσκολα «μέτωπα»:

1 Την προεργασία για το πώς θα μεθοδευθεί η νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, μια συζήτηση που θα μπει στην τελική ευθεία τον Απρίλιο, μόλις η Eurostat πιστοποιήσει την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος φέτος. Εκεί η κυβέρνηση ευελπιστεί να λάβει μια καταρχήν ισχυρή δέσμευση για το χρέος, ενώ οι οριστικές αποφάσεις αναμένονται μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου και θα «πάνε πακέτο» με τις αποφάσεις για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του ελληνικού προγράμματος. Το κεντρικό σενάριο για τη νέα αναδιάρθρωση του χρέους παραμένει ο ετεροχρονισμός της αποπληρωμής του, με δεδομένο ότι ούτε η Ε.Ε., ούτε το ΔΝΤ συζητούν «κούρεμα» στα δάνεια που έχουν χορηγήσει στη χώρα.

2 Την προετοιμασία για την επιστροφή του Δημοσίου στις διεθνείς αγορές στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, μετά από τέσσερα χρόνια αποκλεισμού από αυτές. Αναμφίβολα πρόκειται για το μεγαλύτερο στοίχημα του οικονομικού επιτελείου αλλά και για την Ε.Ε. που θέλει να στεφθεί με επιτυχία η πρώτη έκδοση, ώστε να δοθεί ένα ηχηρό σήμα πως η πολιτική που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα απέδωσε καρπούς.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρώτη έκδοση, που θα είναι περιορισμένου ύψους, στην περιοχή των 2,5 - 3 δισ. ευρώ και μεσοπρόθεσμης διάρκειας, το πιθανότερο πενταετούς, είναι πιθανόν να γίνει με ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Σε κάθε περίπτωση η πρώτη έκδοση θα έχει ισχυρό συμβολικό χαρακτήρα, αφού θα «σπάσει» το τετραετές εμπάργκο που έχουν επιβάλει οι διεθνείς αγορές στη χώρα από τα μέσα του 2010. Παράλληλα θα ξεκινήσει πάλι να τιμολογείται το ελληνικό ρίσκο στις διεθνείς αγορές, ξεκινώντας έτσι τη δύσκολη προσπάθεια ανοικοδόμησης της ελληνικής αγοράς ομολόγων, σχεδόν από το μηδέν.

Η τρόικα στην Αθήνα

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την επανέναρξη των συνομιλιών με την τρόικα, που επιστρέφει στην Αθήνα μετά τις 13 Ιανουαρίου. Το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει να έχει επέλθει συμφωνία και να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, ει δυνατόν έως το Eurogroup της 27ης Ιανουαρίου, με τη διαπραγμάτευση να επικεντρώνεται στην κάλυψη του δημοσιονομικού κενού 2014 - 2015 και τα εργασιακά. Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης μπαίνει στην τελική ευθεία η συζήτηση για νέα αναδιάρθρωση του χρέους και κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού, με την κυβέρνηση να προετοιμάζεται παράλληλα για την επιστροφή στις αγορές στο δεύτερο εξάμηνο του 2014.

ΣΤΟΧΟΣ
Αποφυγή νέων δανείων

Η κυβέρνηση επιδιώκει να περιορίσει την ανάγκη λήψης νέου δανείου από την Ε.Ε. και να δώσει τέλος στην πολιτική των τελευταίων ετών με την εκταμίευση των δόσεων και το «μαρτύριο της σταγόνας». Εφόσον βρεθεί κοινά αποδεκτή φόρμουλα για την αναδιάρθρωση του χρέους, ώστε να επιμεριστούν καλύτερα οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας τα επόμενα χρόνια, μεθοδευθεί σωστά η επιστροφή του Δημοσίου στις αγορές, ξεκινήσει έστω και μια ήπια ανάκαμψη και βρεθεί λύση για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της τριετίας 2014 - 2016, η λήψη νέων δανείων μπορεί να αποφευχθεί. Ωστόσο, οι όποιες αποφάσεις δρομολογηθούν θα συνοδεύονται από συνέχιση της εποπτείας, έστω και με διαφορετική μορφή από αυτή που γνωρίζουμε έως τώρα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας ερωτηθείς πρόσφατα δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ενός «Συμφώνου Μεταρρυθμίσεων». Δηλαδή της ανάληψης υποχρέωσης από την Ελλάδα να υλοποιήσει συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις, με αντάλλαγμα την ενεργοποίηση μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους. Δεν είναι τυχαία άλλωστε και η διαρκής επισήμανση από την πλευρά κορυφαίων Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, αλλά μένουν ακόμη πολλά να γίνουν στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων. Όπως επίσης και των αποκρατικοποιήσεων, κεντρικού πυλώνα για τη μείωση του χρέους.