Μάχη με τον χρόνο για τις αποκρατικοποιήσεις

Θερμός προμηνύεται ο Σεπτέμβριος στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, δεδομένου ότι από την μία το ΤΑΙΠΕΔ θα προσπαθήσει να κερδίσει τον χαμένο χρόνο και να επισπεύσει μία σειρά από project που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και από την άλλη η τρόικα έρχεται με «άγριες» διαθέσεις και όπως έχει προμηνύσει είναι πιθανό να θέσει και θέμα διοίκησης στο Ταμείο των Αποκρατικοποιήσεων.




Η πραγματικότητα είναι ότι η υλοποίηση του προγράμματος για το 2013 είναι ήδη εκτός στόχων, κάτι που ανάγκασε -εκ των πραγμάτων- την Κομισιόν να αναθεωρήσει τον στόχο για τα έσοδα. Έτσι, ενώ αρχικά οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για 2,6 δισ. ευρώ, πλέον μετά το haircut αναζητείται ένα δισ. λιγότερο, δηλαδή 1,6 δισ. ευρώ.

Έχει αξία πάντως να αναζητήσει κανείς τις πραγματικές αιτίες, αλλά και τους υπεύθυνους για την αστοχία. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, που η έκθεσή του είδε το φως της δημοσιότητας στα μέσα της εβδομάδας, αποκλειστικά υπεύθυνη είναι η κυβέρνηση και η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ και για τον σκοπό αυτό «απειλεί» πως το θέμα θα τεθεί τον Σεπτέμβριο και θα αναζητηθούν λύσεις. Στην έκθεσή του γίνεται αναφορά στις καθυστερήσεις που έχουν σημειωθεί στην υλοποίηση του προγράμματος, αλλά αποφεύγει συστηματικά να αποδεχθεί τις δικές του ευθύνες. Η αλήθεια είναι διαφορετική και αυτοί που εθελοτυφλούν μόνο καλές υπηρεσίες δεν προσφέρουν στον κοινό στόχο.
Μάχη με τον χρόνο για τις αποκρατικοποιήσεις

Επιτάχυνση
Εντός του έτους το ΤΑΙΠΕΔ έχει ολοκληρώσει ή βρίσκονται μία ανάσα από την ολοκλήρωση μία σειρά από project. Συγκεκριμένα, το 33% του ΟΠΑΠ αναμένεται να έχει πουληθεί στην Emma Delta ίσως και εντός του μηνός, με το Δημόσιο να εισπράττει κάτι περισσότερο από 710 εκατ. ευρώ.

Την περασμένη εβδομάδα ολοκληρώθηκε και τυπικά η πώληση των Κρατικών Λαχείων με τα έσοδα να ανέρχονται στα 190 εκατ. και επιπλέον 580 εκατ. -ελάχιστο εγγυημένο έσοδο- για τα τα επόμενα 12 χρόνια, ενώ η υπόθεση του ΔΕΣΦΑ εισήλθε στην τελική ευθεία για την πώλησή του στην αζέρικη Socar με συνολικά έσοδα για το Δημόσιο περί τα 180 εκατ. ευρώ. Είχε προηγηθεί η πώληση της Κασιώπης, του IBC, καθώς και μία σειρά ακινήτων. Συνολικά, συγκεντρώθηκαν έσοδα περί τα 1,3 δισ. ευρώ, ενώ βρισκόμαστε μόλις στον Αύγουστο.
Μάχη με τον χρόνο για τις αποκρατικοποιήσεις

Το κενό που μένει δηλαδή με βάση τον αρχικό στόχο είναι κάτι περισσότερο από ένα δισ. ευρώ, όσα δηλαδή -με βάση τις εκτιμήσεις- θα εισέπραττε εάν πωλούσε τη ΔΕΠΑ.

Το project της ΔΕΠΑ χάλασε, με την αποχώρηση της Gazprom από τον διαγωνισμό. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω των ισχυρών πιέσεων που ασκήθηκαν από τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον, προκειμένου να μη μπει η ρώσικη εταιρεία σε «ευρωπαϊκό έδαφος». Και όχι μόνο αυτό, αλλά καμία εταιρεία είτε από την Ευρωζώνη, είτε από τις ΗΠΑ δεν εκδήλωσε σοβαρό ενδιαφέρον για την απόκτηση της ΔΕΠΑ.
Μάχη με τον χρόνο για τις αποκρατικοποιήσεις

Ως εκ τούτου, είναι τουλάχιστον άδικο να επιρρίπτονται οι ευθύνες αποκλειστικά στην ελληνική πλευρά για τις αστοχίες του προγράμματος. Η αλήθεια είναι ότι και η ελληνική πλευρά έχει τις δικές της ευθύνες, κυρίως γιατί ενώ είχε ανοικτή γραμμή με τους Ρώσους, ο ισχυρός άνδρας της Gazprom Αλ. Μίλερ είχε έρθει τρεις φορές στην Αθήνα το διάστημα πριν από το «ναυάγιο» και είχε επαφές και με τον ίδιο τον πρωθυπουργό, δεν εκτίμησε σωστά τις εξελίξεις.

ΤΟ ΔΝΤ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΟ ΞΕΝΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΤΑΙΔΕΠ
Απογοήτευση από τις καθυστερήσεις
Μάχη με τον χρόνο για τις αποκρατικοποιήσεις

Στην έκθεσή του το ΔΝΤ «βλέπει» καθυστερήσεις στις αποκρατικοποιήσεις. Την 4η αξιολόγηση του δεύτερου προγράμματος στήριξης της χώρας αναφέρει ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2013 θα έπρεπε να είχαν έλθει έσοδα 1,1 δισ. ευρώ και τελικά ήλθαν μόνο 100 εκατ. ευρώ. Έτσι, τώρα θέτει τον στόχο των αποκρατικοποιήσεων (με τη βοήθεια του ΟΠΑΠ) σε 900 εκατ. ευρώ έως τον Σεπτέμβριο και σε 1,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Για το 2014 ο πήχυς τίθεται στα 3,4 δισ. ευρώ, έτσι ώστε έως τα μέσα του επόμενου έτους να καλυφθούν οι καθυστερήσεις του 2013.

Παρά όμως τις καθυστερήσεις που έχουν σημειωθεί, το ΔΝΤ παραμένει «επιθετικό» απέναντι στη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ, έστω και αν έχουν πέσει οι τόνοι σε σχέση με την προηγούμενη έκθεσή του. Στην τελευταία έκθεση αναφέρεται ότι η επόμενη αξιολόγηση του προγράμματος προσαρμογής της χώρας θα πρέπει να συμπεριλάβει και μια αξιολόγηση της δομής και της διαχείρισης του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. Επαναφέρει έτσι, όπως το έπραξε στην προηγούμενη έκθεση, μια πιθανή αλλαγή της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ με την τοποθέτηση στη διοίκησή του στελεχών από το εξωτερικό.

Πάντως, τα στελέχη του ΔΝΤ δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους για το γεγονός ότι τα έσοδα υστερούν στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων. Ζητούν την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού πώλησης της ΔΕΠΑ, καθώς στοίχισε στα φετινά έσοδα του προγράμματος περί τα 900 εκατ. ευρώ, όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Επίσης, πιέζουν την κυβέρνηση να μεταφερθούν άλλα 250 ακίνητα στο ΤΑΙΠΕΔ, για τα οποία θεωρητικά η μεταφορά τους θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί τον Ιούνιο. Ακόμη, πιέζουν η κυβέρνηση να τακτοποιήσει τους λογαριασμούς της στις εταιρείες υδάτων, με στόχο να προωθηθεί η ιδιωτικοποίησή τους. Σημειώνεται ότι φορείς της γενικής κυβέρνησης χρωστούν πάνω από 500 εκατ. ευρώ στην ΕΥΔΑΠ, ενώ σε 300 εκατ. ευρώ υπολογίζονται τα χρέη των ΟΤΑ. Η τρόικα πιέζει να ξεκαθαρίσει το σκηνικό αυτό των οφειλών σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ σύντομα, έτσι ώστε να προωθηθούν οι συγκεκριμένες επενδύσεις με διάφανο τρόπο. Τέλος, τα στελέχη του ΔΝΤ δεν αποκλείουν την τιτλοποίηση ακινήτων που κατέχει η ΕΤΑΔ με στόχο τη διεύρυνση των εσόδων από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.

ΚΟΜΙΣΙΟΝ
Θέλει μεγαλύτερο έργο

Υψηλότερες ταχύτητες επιθυμεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πορεία των αποκρατικοποιήσεων στη χώρα μας. Η έκθεση για την τρίτη αναθεώρηση του δεύτερου προγράμματος προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας (δεύτερο Μνημόνιο), αναφέρει ότι «η συνολική ταχύτητα της διαδικασίας των αποκρατικοποιήσεων παραμένει μη ικανοποιητική», παρά το γεγονός, όπως επισημαίνεται, ότι έχει συντελεστεί σημαντικό έργο προετοιμασίας των αποκρατικοποιήσεων.

Αποτέλεσμα των καθυστερήσεων είναι ότι οι ετήσιοι στόχοι αναθεωρούνται, ενώ έως το τέλος του 2016 ο πήχυς κατεβαίνει κατά 400 εκατ. ευρώ και ανέρχεται σε 10,7 δισ. ευρώ, αντί 11,1 δισ. που ήταν ο προηγούμενος στόχος. Επίσης στη δεκαετία (2012-22), τα έσοδα θα διαμορφωθούν σε 24,2 δισ. ευρώ, μακριά από τον στόχο των 50 δισ. ευρώ που είχε ορισθεί αρχικά. Κύριο δε χαρακτηριστικό της νέας αναθεώρησης του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων, είναι ότι μια σειρά από αυτές, ενώ έπρεπε να είχαν ξεκινήσει στο δεύτερο τρίμηνο, ξεκινούν τον Σεπτέμβριο (Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, ΟΛΠ/ΟΛΘ κ.ά.). Επίσης αποκρατικοποιήσεις που ήταν προγραμματισμένο να ολοκληρωθούν μέσα στο καλοκαίρι, τώρα ωθούνται προς το τέλος του έτους (πώληση και επαναμίσθωση 28 κτιρίων, πώληση ακινήτου στο Παλιούρι κ.ά.).

Για φέτος η Ε.Ε. προεξοφλεί έσοδα ύψους 187 εκατ. ευρώ από την πώληση του ΔΕΣΦΑ (31% του μετοχικού κεφαλαίου), 133 εκατ. ευρώ από την εκχώρηση της άδειας των λαχείων -ολοκληρώθηκε- και 622 εκατ. ευρώ από την πώληση του ΟΠΑΠ (33%). Οι δύο τελευταίες συναλλαγές, σύμφωνα με την έκθεση της Ε.Ε. βρίσκονται «σε υψηλό επίπεδο ρυθμιστικών εγκρίσεων», εκτιμώντας ότι θα ολοκληρωθούν σύντομα. Παράλληλα σημειώνει ότι σύντομα θα ανοίξουν οι διαδικασίες για την ιδιωτικοποίηση των λιμανιών, της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Για τη ΔΕΠΑ, η οποία αποτέλεσε τη μεγάλη απογοήτευση στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, η έκθεση αναφέρει ότι θα ιδιωτικοποιηθεί στο άμεσο μέλλον, ενώ η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ (που σχετίζεται με τη ΔΕΠΑ) τοποθετείται τώρα στον Δεκέμβριο του 2013.

Εν γένει όλο το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων εμφανίζει μικρές διολισθήσεις προς τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2013. Η έναρξη της διαδικασίας παραχώρησης της Εγνατίας Οδού έχει οδηγηθεί για τον Σεπτέμβριο, ενώ το ίδιο ισχύει για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΔΑΑ.

Σε ό,τι αφορά τον τελευταίο, τώρα κρίνεται ότι πρώτα πρέπει να ολοκληρωθεί η συναλλαγή μεταξύ Hochtief και Καναδών επενδυτών, βάσει της οποίας το 27% των μετοχών του ΔΑΑ θ' αλλάξει χέρια. Επίσης η κύρωση των νέων συμβάσεων παραχώρησης των τεσσάρων αυτοκινητοδρόμων η οποία αρχικά ήταν να γίνει τον Μάιο στην ελληνική Βουλή, είχε μετατεθεί για τον Ιούλιο. Με δεδομένο όμως ότι βρισκόμαστε στις αρχές Αυγούστου, σημαίνει ότι και η αναθεώρηση αυτή, πιθανώς να βρεθεί εκτός και των νέων στόχων του προγραμματισμού. Παράλληλα, σε εκκρεμότητα βρίσκονται μια σειρά άλλων ιδιωτικοποιήσεων, όπως των ΛΑΡΚΟ, ΕΑΣ και ΕΛΒΟ, καθώς η κυβέρνηση πλέον πρέπει ν' αποφασίσει τον τρόπο αναδιάρθρωσης.