«Σαρώνει» η ελαστική και προσωρινή απασχόληση

Μόνο το ένα τέταρτο των εργαζομένων σε όλο τον πλανήτη διαθέτει μια σταθερή σχέση εργασίας.



Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ακόμη και ανάμεσα στους εργαζομένους που είναι μισθωτοί -αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% επί του συνόλου- λιγότεροι από τους μισούς διαθέτουν συμβόλαιο σταθερής εργασίας. Από την άλλη, το 60% δεν καλύπτονται από κανενός είδους συμβόλαιο, με την πλειοψηφία να είναι είτε αυτοαπασχολούμενοι είτε να συνεισφέρουν σε οικογενειακές επιχειρήσεις, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Αυτά είναι ορισμένα από την έκθεση της Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO), με τίτλο «Παγκόσμια Απασχόληση και Κοινωνικές Προοπτικές», η οποία περιέχει στοιχεία από χώρες που καλύπτουν το 84% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού. Στην έκθεση επισημαίνονται οι δυσμενείς επιπτώσεις που έχει για τις εργασιακές σχέσεις η κρίση που ξέσπασε το 2008, κάτι που αποτυπώνεται ανάγλυφα στο γεγονός ότι την πενταετία 2009-'13, η αύξηση των θέσεων μερικής απασχόλησης ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη εκείνων που χαρακτηρίζονται από καθεστώς πλήρους απασχόλησης -ενώ ταυτόχρονα, διευρύνθηκε και το εισοδηματικό χάσμα ανάμεσα στις δύο κατηγορίες.

Πρόκειται, μάλιστα, για μια τάση η οποία είναι εμφανής και έντονη και στον ανεπτυγμένο κόσμο, της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης. Το αποδεικνύουν, άλλωστε, τα περίφημα «mini-jobs» στη Γερμανία, τα «zero-hours con-tracts» (συμβόλαια μηδενικών ωρών) στη Βρετανία και οι θέσεις «on-call» (δουλειά κατά περίπτωση, όταν υπάρχει ανάγκη) στην Ολλανδία.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι στην Ευρώπη, το συγκεκριμένο διάστημα, διαπιστώνεται ότι το πλαίσιο προστασίας της εργασίας έχει σε γενικές γραμμές συρρικνωθεί, διαβρώνοντας το μεταπολεμικό μοντέλο της Γηραιάς Ηπείρου.

«Η τάση που διαπιστώνεται, για μετάβαση από τις παραδοσιακές σχέσεις εργασίας σε πιο προσωρινές μορφές σχετίζεται σε πολλές περιπτώσεις με την αύξηση των ανισοτήτων και των ποσοστών φτώχειας σε πολλές χώρες», σημείωσε ο γενικός διευθυντής του ILO, Γκάι Ράιντερ. Πρόσθεσε δε ότι ο τάσεις αυτές ενέχουν τον κίνδυνο ενός αέναου κύκλου αδύναμης ζήτησης σε διεθνές επίπεδο και αργής δημιουργίας θέσεων εργασίας, ο οποίος έχει σφραγίσει την παγκόσμια οικονομία και αρκετές αγορές εργασίας κατά την περίοδο μετά την κρίση».

Καταστροφή για την ασφάλιση
Η μη σταθερή απασχόληση αποδεικνύεται καταστροφική και για τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς μειώνει δραματικά τα έσοδά τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τον ILO, ενώ στο 80% όσων διατηρούν μια σταθερή σχέση εργασίας αναλογούν ασφαλιστικές εισφορές, αυτό ισχύει για τους μισούς (51%) όσων εργάζονται με βάση συμβόλαια ορισμένου χρόνου και μόλις για το 16% των αυτοαπασχολούμενων.

Παγκοσμιοποιημένη αγορά
Με βάση τα στοιχεία από 40 χώρες, που αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα του συνολικού εργατικού δυναμικού, 453 εκατ. άνθρωποι εργάζονται στις λεγόμενες »παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού« (global supply chains), έναντι 296 εκατ. το 1995. Αυτό σημαίνει ότι καλύπτουν θέσεις οι οποίες αφορούν αγαθά και υπηρεσίες που παράγονται ή καταναλώνονται σε άλλες χώρες από αυτές στις οποίες βρίσκονται οι συγκεκριμένες θέσεις.

17% είναι το ποσοστό των εργαζομένων με μερική απασχόληση, που φτάνει το πολύ τις 30 ώρες εβδομαδιαίως (24% για τις γυναίκες και 12,4% για τους άντρες)
3,7 τρισ. δολάρια εκτιμάται ότι είναι το κόστος για την παγκόσμια οικονομία από το «χάσμα» στις θέσεις εργασίας, ποσό που ασφαλώς αφαιρείται από την κατανάλωση
485 δισ. δολάρια έχουν αφαιρεθεί από το συνολικό κόστος εργασίας στις χώρες της Ε.Ε. κατά την πενταετία 2009-'13.