Οι συντάξεις στο ασανσέρ του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή

Η ύφεση δεν «χτυπά» μόνο τα... έσοδα των Ταμείων, αλλά απειλεί να ρίξει κάτω από τα 360 ευρώ ακόμη και την ελάχιστη-εγγυημένη από το κράτος βασική σύνταξη!






Το «παράθυρο» για τη μείωση της βασικής σύνταξης «ανοίγει» η επικείμενη εφαρμογή (από 1/1/2015) του ν. 3863/10 που καθόρισε τη βασική σύνταξη «στα 360 ευρώ για το έτος 2010», προβλέποντας ότι το ποσό θα «αναπροσαρμόζεται», κάθε χρόνο, με βάση μαθηματικό τύπο-συντελεστή ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη κατά 50% τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους.

Με βάση τον συγκεκριμένο μαθηματικό τύπο και σύμφωνα με τους υπολογισμούς για το ποσοστό αναπροσαρμογής (με «οδηγό» τη μεταβολή του ΑΕΠ και του ΔΤΚ. Βάσει των εκτιμήσεων του ΔΝΤ) που παρουσιάζει η «ΗτΣ» με τη συνδρομή του επιστημονικού διευθυντή του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, καθηγητή Σ. Ρομπόλη, η βασική σύνταξη από τα 360 ευρώ το 2010, θα έπεφτε στα 333,66 ευρώ αν καταβαλόταν το 2013 και στα 328,32 ευρώ την 1/1/2015 (συνολικά 31,68 ευρώ λιγότερα, δηλαδή -8,8%).
Οι συντάξεις στο ασανσέρ του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή

Με δεδομένο το ερμηνευτικό κενό που μπορεί να προκύψει, αν δηλαδή η βασική σύνταξη που ορίστηκε το 2010 στα 360 ευρώ θα είναι και την 1/1/2015 η ίδια και δεν θα «επανακαθοριστεί» με βάση τις μεταβολές του ΑΕΠ και του ΔΤΚ στην πενταετία της ύφεσης, και ενόψει της συγκρότησης Επιτροπής εμπειρογνωμόνων στο υπουργείο Εργασίας για τη μετάβαση στο καθεστώς του ν. 3863/10, ο Σ. Ρομπόλης σημειώνει ότι «η διάταξη θα πρέπει να διορθωθεί αν η βούληση του νομοθέτη ήταν με την έναρξη εφαρμογής του θεσμού το ποσό της βασικής σύνταξης να είναι 360 ευρώ».

Κλειδί η ανάπτυξη
Σε περίπτωση που ο νόμος για το ύψος της βασικής σύνταξης «τρέξει» από την 1/1/2011, τα ποσά θα είναι, κάθε χρόνο, όπως φαίνεται στον πίνακα χαμηλότερα λόγω της ύφεσης. Αν, ωστόσο, δεν ληφθεί ως έτος βάσης το 2010 και η βασική καθοριστεί το 2015 με βάση τις μεταβολές του ΑΕΠ και του ΔΤΚ του 2014 που προβλέπει το ΔΝΤ δεν θα υπάρξουν απώλειες τουλάχιστον για τη συγκεκριμένη χρονιά (εφόσον, βέβαια, αυτές επαληθευτούν).

«Οδηγός» για όλες τις συντάξεις
Την άμεση σύνδεση και την ετήσια διακύμανση του ύψους τόσο της βασικής όσο και όλων των άλλων καταβαλλόμενων συντάξεων ανάλογα με τον ρυθμό της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας (και όχι μόνο με την πορεία του... πληθωρισμού, όπως ίσχυε στα χρόνια πριν από την εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής, όταν δίνονταν αυξήσεις τύπου ΑΤΑ) προβλέπει ο ν. 3863/10 για την περίοδο μετά τη λήξη του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής. Για τις επικουρικές συντάξεις, ωστόσο, οι «αναπροσαρμογές» θα γίνονται από την 1/1/2014 ανά τρίμηνο(!) ανάλογα με την οικονομική κατάσταση και τα ελλείμματα των Ταμείων.

Για τις κύριες συντάξεις το θετικό ή αρνητικό πρόσημο του ΑΕΠ του προηγούμενου χρόνου θα είναι το «κλειδί» για την αύξηση ή τη μείωση, αφού η αύξηση των τιμών (όπως αυτές «ζυγίζονται» στο ΔΤΚ) θα «μετρά» μόνο κατά 50%. Ο Σ. Ρομπόλης σημειώνει ότι με τη σημερινή μεθοδολογία υπολογισμού του Δείκτη («καλάθι» νοικοκυράς + συντελεστές βαρύτητας των ειδών κατανάλωσης του καλαθιού, από έτος σε έτος) η αγοραστική δύναμη των συντάξεων συνεχώς μειώνεται σε σχέση με το έτος χορήγησης της σύνταξης. Ο ίδιος προβλέπει ότι «μέσα στην ερχόμενη δεκαετία (2015-2025) η αγοραστική δύναμη των συντάξεων θα μειωθεί κατά 25%».

«Μαξιλάρι» για τις νέου τύπου συντάξεις και τις προνοιακές παροχές
Το όριο των 360 ευρώ έχει καθοριστεί από το 2010 ως «μαξιλάρι» τόσο για τις παροχές πρόνοιας (με βάση την προνοιακή σύνταξη του ΟΓΑ) όσο και για τις «νέου τύπου» συντάξεις που θα χορηγούν τα Ταμεία (βασική + αναλογική) σε όσους συνταξιοδοτούνται από το 2015 και μετά (εξαιρούνται μόνο τα Ταμεία στα οποία αποδίδονται κοινωνικοί πόροι και έχουν αναλάβει, σε αντιπαροχή, να καλύπτουν από τα διαθέσιμά τους το κόστος για την καταβολή της βασικής σύνταξης). Τη βασική σύνταξη από 1/1/2015 θα δικαιούνται, συγκεκριμένα:

Ολοι οι ασφαλισμένοι έως 31/12/2010 που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2015 και μετά. Ως μεταβατικό στάδιο, όσοι συνταξιοδοτούνται μετά την 1/1/2015 θα λαμβάνουν ένα τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους έως 31/12/2010 σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των Ταμείων τους και δεύτερο τμήμα, αναλογικό του χρόνου ασφάλισής τους από 1/1/2011 με βάση τις εισφορές (για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα έως 31/12/2014 προβλέπεται πλαφόν υπολογισμού του ετήσιου ποσού, από 1/1/2013 και μετά, το 2% των συντάξιμων αποδοχών ή ασφαλιστικών κατηγοριών).
Ολοι οι νέοι ασφαλισμένοι, για πρώτη φορά από 1/1/2011, που θα συνταξιοδοτηθούν μετά την 1/1/2015 θα έχουν τη βασική σύνταξη ως «εγγυημένο» συμπλήρωμα της αναλογικής σύνταξης (με βάση ολόκληρο τον εργασιακό βίο και τις εισφορές).
Οι ανασφάλιστοι και όσοι θα έχουν λιγότερα από 15 χρόνια ασφάλισης όταν θα συμπληρώνουν το 67ο έτος εφόσον το εισόδημά τους δεν θα ξεπερνά τα 5.040 ευρώ το ατομικό και τα 10.080 ευρώ, το οικογενειακό.