ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΜΕΡΚΕΛ Οσο ζω δεν θα εκδοθεί ευρω-ομόλογο

Μια εξαιρετικά ήπια εκδοχή του αρχικού σχεδίου παρουσίασε, τελικά, η «ομάδα των 4» σχετικά με τα μέτρα που θα πρέπει να υιοθετήσουν οι Ευρωπαίοι στη Σύνοδο Κορυφής.




Οι πρόεδροι του Συμβουλίου, της Επιτροπής, της ΕΚΤ και του Eurogroup προσπάθησαν να «στρογγυλέψουν» όσο το δυνατόν περισσότερο τις διάφορες προτάσεις που έχουν κατατεθεί το τελευταίο διάστημα.

Στο βωμό της επίτευξης συμβιβασμού θυσιάστηκε η σαφήνεια των προτάσεων και αναβλήθηκε η αποσαφήνιση πολλών επιμέρους παραμέτρων. Σύμφωνα με τους FT, στους οποίους είχε διαρρεύσει προηγούμενη εκδοχή του κειμένου (10σέλιδη και όχι η χθεσινή 7σέλιδη), οι τέσσερις κορυφαίοι κοινοτικοί αξιωματούχοι προτίμησαν μια λιγότερο φιλόδοξη πρόταση, ελπίζοντας ότι θα αποσπάσουν το «ναι» της καγκελαρίου Μέρκελ. Αργά χθες το απόγευμα ήρθε η απάντηση: «Οσο ζω στην Ευρώπη δεν θα μοιραζόμαστε από κοινού τα χρέη», φέρεται να δήλωσε η καγκελάριος.

Η πρόταση, που δημοσιοποιήθηκε νωρίς χθες το πρωί, περιείχε μια «χλιαρή» αναφορά στο ενδεχόμενο έκδοσης ευρω-ομολόγων μεσοπρόθεσμα, «στο πλαίσιο της δημοσιονομικής ένωσης και υπό την προϋπόθεση ότι προχωρεί η δημοσιονομική ενοποίηση». Οι διαβεβαιώσεις αυτές, όμως, δεν κρίθηκαν επαρκείς από το Βερολίνο. Επιδεινώνοντας περισσότερο το ήδη τεταμένο κλίμα, ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Μόντι, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να επικυρώσει τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής και θα παραμείνει στις Βρυξέλλες ακόμα και μέχρι την Κυριακή αν χρειαστεί, προκειμένου να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να καθησυχαστούν οι αγορές.
Οσο ζω δεν θα εκδοθεί ευρω-ομόλογο

Μια τελευταία προσπάθεια να υπάρξει συμφωνία εν όψει της Συνόδου κατέβαλαν μέχρι αργά χθες το βράδυ οι υπουργοί Οικονομικών Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Ισπανίας, που συναντήθηκαν εκτάκτως στο Παρίσι. Για σήμερα το μεσημέρι έχει προγραμματιστεί τηλεδιάσκεψη του Eurogroup, ενώ το απόγευμα θα συναντηθούν η καγκελάριος Μέρκελ με τον πρόεδρο Ολάντ.

Τις τελευταίες ώρες αρχίζει, πάντως, να διαφαίνεται μια διάθεση υποχωρήσεων από την πλευρά της Γερμανίας, παρά τις δηλώσεις περί ευρω-ομολόγου. Στο Βερολίνο δείχνουν να έχουν αντιληφθεί ότι ο ESM δεν θα πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων δανειστών σε περίπτωση χρεοστασίου, καθώς έτσι δημιουργείται σοβαρό αντικίνητρο για την αγορά ομολόγων κρατών που προσφεύγουν στο Μηχανισμό. Χαρακτηριστικές είναι οι πιέσεις που δέχθηκαν τα ισπανικά ομόλογα μετά το αίτημα της Μαδρίτης για δάνειο 100 δισ. ευρώ.

Προτεραιότητα
Σήμερα το καταστατικό του ESM προβλέπει ότι τα δάνεια που χορηγεί έχουν απόλυτη προτεραιότητα στην εξόφληση. Πρόκειται για όρο που είχε θέσει η Φινλανδία, προκειμένου να εγκαταλείψει την αξίωση που προέβαλε και στην περίπτωση της Ελλάδας, για χορήγηση εγγυήσεων. Η γερμανική πλευρά εμφανίζεται επίσης έτοιμη να αποδεχθεί τη δυνατότητα του ESM να δανείζει απευθείας τα εθνικά ταμεία διάσωσης τραπεζών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, υπογραμμίζεται ότι για τα δάνεια θα εγγυάται η ενδιαφερόμενη κυβέρνηση και ότι δεν θα χορηγούνται απευθείας σε τράπεζες.

Το Βερολίνο είναι πιθανό να δεχθεί και μέρος των προτάσεων του σχεδίου των «4». Ηδη από αυτό έχουν απαλειφθεί όλες οι αναφορές σε μέτρα άμεσου αποτελέσματος (π.χ. αγορές κρατικών ομολόγων) και δεν αναφέρονται σαφή χρονοδιαγράμματα. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να δεχθεί την κοινή εποπτεία των τραπεζών, εφόσον αυτή αφορά μόνο τις μεγάλες τράπεζες (ώστε να εξαιρεθούν οι περιφερειακές γερμανικές τράπεζες). «Δεν έχει νόημα να αναλάβουμε από κοινού τα χρέη των τραπεζών χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη όλα τα υπόλοιπα», έσπευσε να δηλώσει χθες ο πρόεδρος της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, Γενς Βάιντμαν. Η γερμανική πλευρά προτάσσει, δηλαδή, τη δημοσιονομική ενοποίηση, μέσω εκχώρησης αρμοδιοτήτων στις Βρυξέλλες. Ισως δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτό το θέμα η πρόταση των «4» αναφέρει τις περισσότερες λεπτομέρειες?

Το σχέδιο των «4»

Χρηματο­οικονομικό πλαίσιο
Η εποπτεία θα πρέπει να προβλέπει ένα εθνικό και ένα ευρωπαϊκό επίπεδο, με το τελευταίο να έχει την τελική αρμοδιότητα. Θα έχει εξουσίες εποπτείας και προληπτικής παρέμβασης σε όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες (πάνω από 8.000), αλλά η άμεση εμπλοκή του θα διαφοροποιείται ανάλογα με το μέγεθος και το ρόλο της κάθε τράπεζας. Θα εξεταστεί εάν το εποπτικό όργανο μπορεί να τεθεί υπό την αιγίδα της ΕΚΤ.

Η ασφάλιση των καταθέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει πρωτίστως να χρηματοδοτείται από τις τράπεζες και θα στηρίζει την εφαρμογή μέτρων εκκαθάρισης τραπεζών, ώστε να προστατεύονται τα χρήματα των φορολογούμενων. Σε περίπτωση ανάγκης, τα κράτη της Ευρωζώνης θα μπορούν να αξιοποιούν κεφάλαια του ESM.

Δημοσιο­νομικό πλαίσιο
Τα κράτη-μέλη θα συμφωνούν ανώτατα όρια για χρέη και ελλείμματα. Η έκδοση χρέους πέραν αυτού του επιπέδου θα πρέπει να αιτιολογείται και να εγκρίνεται από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

Μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να εξετασθεί η έκδοση κοινού χρέους (ευρω-ομόλογα) στο πλαίσιο της δημοσιονομικής ένωσης και υπό την προϋπόθεση ότι προχωρεί η δημοσιονομική ενοποίηση.

Στο τελικό στάδιο της δημοσιονομικής ένωσης θα μπορούσε να δημιουργηθεί ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομικών.

Οικονομική πολιτική
Εφαρμογή του Συμφώνου «Ευρώ+» και προώθηση πολιτικών για τη μεγαλύτερη κινητι ότητα της εργασίας και τη φορολογική συνεργασία

Δημοκρατική νομιμοποίηση.

Στενότερη εμπλοκή του Ευρωκοινοβουλίου και των εθνικών Κοινοβουλίων.