ΣΙΩΠΗΡΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΕ ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ «Κλειδώνει» νέα μείωση στο δημόσιο χρέος

Σε συνθήκες άκρας μυστικότητας, υπό τη διακριτική, αλλά σταθερή πίεση της Ουάσιγκτον για τη λήψη πρόσθετων μέτρων ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και να παραμείνει το ΔΝΤ... «on board», Βρυξέλλες και Φραγκφούρτη εργάζονται σιωπηρά καταστρώνοντας σενάρια, για το νέο «γύρο» απομείωσης του ελληνικού χρέους.




Aσφαλείς πληροφορίες προσδιορίζουν την Άνοιξη του 2014 ως ημερομηνία ορόσημο, για την τυπική προώθηση ενός νέου «κουρέματος» του ελληνικού χρέους, με κύριο όχημα μια ακόμη μείωση των επιτοκίων στα δάνεια του πρώτου πακέτου στήριξης: Η Ελλάδα καλείται να πετύχει φέτος έστω και ένα οριακό πρωτογενές πλεόνασμα, με στόχο την ένταξη σε μία τουλάχιστον δεκαετή περίοδο παραγωγής πρωτογενών πλεονασμάτων.

Εφόσον υπάρξει φέτος πρωτογενές πλεόνασμα, αυτό θα αποτελέσει «διαβατήριο» για να μπορέσει η Αθήνα να υποβάλλει επίσημο αίτημα για νέα μείωση του χρέους, «πατώντας» στη συμφωνία του Νοεμβρίου, που υποσχόταν τη λήψη πρόσθετων μέτρων, μελλοντικά, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο και η χώρα παρουσιάσει πρωτογενή πλεονάσματα.

Το θέμα έχει ήδη αναχθεί σε «εθνικό στόχο» από το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Οικονομικών, στέλνοντας σαφές μήνυμα στο εσωτερικό της κυβέρνησης, ότι δεν υπάρχουν περιθώρια δημοσιονομικής χαλάρωσης και ικανοποίησης σχετικών αιτημάτων, που ήδη φέρονται να καταφθάνουν στην Πλατεία Συντάγματος.

Πρώτο «ραντεβού» το Καλοκαίρι
Όπως εκτιμούν κοινοτικά στελέχη με πλούσια εμπειρία στα «τερέν» των εξαιρετικά δύσκολων διαπραγματεύσεων για το ελληνικό χρέος, η συμφωνία του Νοεμβρίου έβαλε απλώς... άνω τελεία στη δύσκολη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους, ενόψει των γερμανικών εκλογών το Φθινόπωρο του 2013. Μία «κουβέντα» που οι ίδιες πηγές εκτιμούν πως θα επανέλθει, από το Καλοκαίρι και μετά, πιθανότατα με αφορμή το νέο έλεγχο της τρόικας που ξεκινά τον Ιούνιο.

Τυπικά η Αθήνα, που τηρεί απόλυτη σιγή ιχθύος για το πως θα μεθοδευθεί το νέο «κούρεμα», θα μπορέσει να υποβάλλει αίτημα για κάτι τέτοιο την Άνοιξη του 2014: Αφού δηλαδή επικυρωθούν τυπικά από τη Eurostat, τα νούμερα για τον προϋπολογισμό του 2013 και πιστοποιηθεί η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, φέτος.

«Σενάρια για το πόσο και το πως...»
Το κρίσιμο ερώτημα, για όλες τις πλευρές, δεν είναι πλέον εάν θα απαιτηθεί νέο «κούρεμα» στο χρέος, αλλά το εύρος αυτού και με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο πολιτικός αντίκτυπος, κυρίως στο Βερολίνο: Η Ελλάδα απέχει ακόμη μακράν από το να μπορέσει να βγει ξανά στις αγορές για να δανειστεί, και μια νέα βελτίωση στο προφίλ του χρέους θα είναι η μόνη οδός για να διευκολυνθεί ο ούτως ή άλλως δύσκολος αυτός στόχος.

Το χρέος παραμένει στα δυσθεώρητα επίπεδα του 175% του ΑΕΠ με προοπτική αποκλιμάκωσης μόλις στο 124% το 2020, με βάση το συμβιβασμό που επιτεύχθηκε τον Νοέμβριο, ενώ ύστερα από μία τριετία Μνημονίου και μια πενταετία ύφεσης τα περιθώρια για επιβολή ακόμη πιο σκληρής λιτότητας είναι σχεδόν μηδενικά.

Σε καθαρά τεχνοκρατικό επίπεδο και με δεδομένο πλέον ότι, μετά το PSI τον Μάρτιο του 2012 και την επαναγορά χρέους τον περασμένο Δεκέμβριο, το 70% περίπου του ελληνικού χρέους βρίσκεται στα χέρια των επίσημων πιστωτών, δηλαδή της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ, η προοπτική ενός καθαρού «κουρέματος» στα δάνεια του επίσημου τομέα, θα ήταν η πιο καθαρή λύση.

Ωστόσο, όπως έχει αποδείξει η ιστορία των τελευταίων ετών, οι λύσεις για το ελληνικό χρέος δεν λαμβάνονται αμιγώς με τεχνοκρατικά κριτήρια, αλλά κυρίως με πολιτικά, και με ζητούμενο να ελαχιστοποιηθεί το κόστος για τον Ευρωπαίο φορολογούμενο, χωρίς να επιχειρηθεί κάτι πιο ρηξικέλευθο όπως το «κούρεμα» στον επίσημο τομέα.

Συνδυασμός λύσεων;
Αυτή τη στιγμή, το κυρίαρχο σενάριο, είναι μια ακόμη μείωση των επιτοκίων στα διμερή δάνεια του πρώτου πακέτου στήριξης. Κάτι τέτοιο προβλέπεται και στη συμφωνία του Νοεμβρίου και υπό προϋποθέσεις θα είναι η πιο ανώδυνη λύση για τους δανειστές, χωρίς να αποκλείονται όμως και άλλες κινήσεις, όπως για παράδειγμα μια νέα ακόμη χρονική επιμήκυνση των δανείων.

Το μεγάλο ερώτημα όμως παραμένει, σε ποια επίπεδα πρέπει να αποκλιμακωθεί το χρέος για να είναι βιώσιμο, δηλαδή για να μπορέσει να «ανασάνει» ουσιαστικά η χώρα, αλλά και ποια επίπεδα βιωσιμότητας μπορούν να γίνουν αποδεκτά από Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Γερμανία.

Στο πλαίσιο αυτό όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά και δεν μπορεί να αποκλειστεί ένας συνδυασμός λύσεων που θα απαντήσουν στην κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για τη διετία 2015 - 2016 και στο ερώτημα της βιωσιμότητας.

Μονόδρομος η επιτυχία
Ζητείται «success story»

Καθοριστική παράμετρος πάντως για την επόμενη μέρα στο ελληνικό χρέος και την οικονομία είναι ότι με τα σημερινά δεδομένα και υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα τηρεί τις δεσμεύσεις της, ουδείς από τους μεγάλους παίκτες φαίνεται διατεθειμένος να αναβιώσει το Grexit.

Άλλωστε μια σταδιακή και επίπονη σταθεροποίηση και ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι ζητούμενο όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για το Βερολίνο και το ΔΝΤ που θέλουν, πάση θυσία, να παρουσιάσουν κάποια στιγμή μια «ιστορία επιτυχίας» στην Ελλάδα, η οποία αποτέλεσε και το μεγάλο «πείραμα» της πολιτικής των Μνημονίων στην Ευρωζώνη. Ένα «success story» αναζητά όμως και η Αθήνα, ιδίως υπό το πρίσμα των ευρωεκλογών τον Μάιο του 2014...