ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ 4 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ Ερχονται από τον Ιούνιο τα ηλεκτρονικά συγγράμματα

Τον Ιούνιο του 2013 αναμένεται να κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα τα πρώτα ηλεκτρονικά πανεπιστημιακά συγγράμματα.





Στόχος είναι να λειτουργήσουν συμπληρωματικά ως προς τα έντυπα, ενώ εφόσον μελλοντικά ενταχθούν στους καταλόγους ως κύρια συγγράμματα εκτιμάται ότι θα υπάρξει εξοικονόμηση έως 4 εκατ. ευρώ ετησίως.

Υπενθυμίζεται ότι στην προ κρίσης εποχή είχε στηθεί «χορός» κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος με το κράτος να πληρώνει τα συγγράμματα «χρυσά». Ενδεικτικά, το 2009 το κόστος τους έφθανε τα 81 εκατ. ευρώ, αφού γίνονταν παραγγελίες για 500.000 - 600.000 φοιτητές πανεπιστημίων και ΤΕΙ όταν «ενεργοί» ήταν λιγότεροι από τους μισούς.

Με την εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος διανομής των συγγραμμάτων το ακαδημαϊκό έτος 2011 - 12, το κόστος των συγγραμμάτων μειώθηκε στα 46 εκατ. ευρώ, αν και πάλι οι αποκλίσεις τιμών ανάμεσα σε συγγράμματα ομοειδών σχολών είναι τεράστια. Είναι ενδεικτικό ότι 1.138,85 είναι το κόστος των συγγραμμάτων ανά φοιτητή στην Ιατρική Αθηνών, ενώ 318,64 ευρώ στην Ιατρική Πατρών.
Ερχονται από τον Ιούνιο τα ηλεκτρονικά συγγράμματα

Χρηματοδότηση ΕΣΠΑ
Ειδικότερα, περίπου 2.000 ηλεκτρονικά βιβλία για τους φοιτητές των ΑΕΙ θα παραχθούν από Έλληνες επιστήμονες μέχρι το τέλος του 2015, στο πλαίσιο σχετικής δράσης που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ με το ποσό των 20 εκατ. ευρώ. Τα πρώτα ηλεκτρονικά βιβλία θα είναι έτοιμα τον Ιούνιο του 2013 ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την αρχή του επόμενου ακαδημαϊκού έτους, ενώ θα καλύπτουν διάφορες θεματικές περιοχές (π.χ. ανθρωπιστικές επιστήμες, ιατρικές ή οικονομικές επιστήμες, πληροφορική ή επιστήμη του μηχανικού). Οι φοιτητές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό από το λάπτοπ τους, τις συσκευές ανάγνωσης (e-readers) ή και από το «έξυπνο» κινητό τους τηλέφωνο. Εκτός από την παράθεση της επιστημονικής πληροφορίας, στα ηλεκτρονικά συγγράμματα θα ενταχθούν βίντεο, τρισδιάστατες εικόνες, διαδραστικές ασκήσεις, online σημειώσεις.

«Τα ηλεκτρονικά συγγράμματα και βοηθήματα δεν αντικαθιστούν τα έντυπα συγγράμματα, αλλά λειτουργούν συμπληρωματικά ως προς αυτά» τονίζει στην «ΗτΣ» ο καθηγητής του ΕΜΠ και επιστημονικός υπεύθυνος της δράσης Νικόλαος Μήτρου.

Με εικόνες
Και προσθέτει: «Τα e-books δεν θα είναι απλά κείμενα σε μορφή PDF. Θα ενσωματώνουν εικόνες, ήχους, βίντεο ή σχήματα και χάρτες που θα «ζωντανεύουν» υπό τον έλεγχο του αναγνώστη. Ακόμη, θα παρέχουν τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με το συγγραφέα ή συνεργασίας με άλλους αναγνώστες. Μάλιστα, οι φοιτητές θα μπορούν να φτιάξουν ένα δικό τους βιβλίο συνδυάζοντας τα καλύτερα κεφάλαια από όλες τις θεματικές ενότητες».

Τα οφέλη από την υλοποίηση της δράσης θα είναι πολλαπλά για την εκπαιδευτική διαδικασία. «Κατ΄ αρχάς, τα βιβλία θα είναι στη διάθεση του φοιτητή, με άμεση πρόσβαση από παντού, από την πρώτη ημέρα του εξαμήνου, χωρίς καθυστερήσεις.

Παράλληλα, θα δημιουργηθεί ουσιαστικά πολλαπλή βιβλιογραφία για τους φοιτητές, ενώ θα αξιοποιηθεί το επιστημονικό απόθεμα που υπάρχει στα ελληνικά ΑΕΙ από πειράματα, ερευνητικά προγράμματα, σημειώσεις κ.ά.» επισημαίνει στην «ΗτΣ» ο διαχειριστής της δράσης κ. Δημήτρης Κουής.

Η χρήση και συγγραφή ηλεκτρονικών βιβλίων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ευρώπη. Είναι ενδεικτικό ότι με βάση στοιχεία για το 2010 που διαθέτει ο Springer, ο δεύτερος, μετά τον Elsevier, μεγαλύτερος εκδοτικός οίκος επιστημονικού υλικού διεθνώς, οι Ιταλοί επιστήμονες έχουν συγγράψει 340 ηλεκτρονικά βιβλία, οι Γάλλοι 326, οι Ισπανοί 180, ενώ πολύ καλές επιδόσεις έχουν οι Έλληνες οι οποίοι έχουν συγγράψει 95 e-books, αφήνοντας πίσω τους Πορτογάλους (57) και τους Τούρκους (42). Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, μάλιστα, οι Έλληνες «κατεβάζουν» από τον Springer κατά 70% επιστημονικά βιβλία και κατά 30% βιβλία.

Στην Ελλάδα, ωστόσο, οι εκδότες είναι ακόμη «διστακτικοί»...

«Οργιο» κατασπατάλησης

Γίνονταν παραγγελίες για το σύνολο των περίπου 600.000 εγγεγραμμένων φοιτητών στα ΑΕΙ, όταν τελικώς έκαναν δήλωση και παρέλαβαν συγγράμματα μόλις οι 242.244

Από τη χρήση των ηλεκτρονικών βιβλίων αναμένεται ότι θα υπάρξει και σημαντική εξοικονόμηση πόρων. Εκτιμάται ότι αν μελλοντικά ενταχθούν στους καταλόγους περί τα 1.500 ηλεκτρονικά βιβλία, με μέσο όρο διανομής 80 βιβλία, θα εξοικονομηθούν περί τα 3 - 4 εκατ. ευρώ ετησίως.

Οι στρεβλώσεις στο σύστημα διανομής των συγγραμμάτων τα προηγούμενα χρόνια οδήγησε σε φαινόμενα κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος. Με την εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος διανομής συγγραμμάτων το ακαδημαϊκό έτος 2010 - 2011, αποκαλύφθηκε ότι γίνονταν παραγγελίες για το σύνολο των περίπου 600.000 εγγεγραμμένων φοιτητών στα ΑΕΙ, όταν τελικώς έκαναν δήλωση και παρέλαβαν συγγράμματα μόλις οι 242.244, δηλαδή ο ένας στους τρεις.

Έκτοτε, το κόστος των συγγραμμάτων μειώθηκε σχεδόν στο μισό αν και παραμένουν μεγάλες αποκλίσεις τιμών ανάμεσα σε συγγράμματα ομοειδών σχολών. Είναι ενδεικτικό ότι στις επτά ιατρικές σχολές της χώρας η απόκλιση από την πιο «ακριβή» έως την πιο «φθηνή» είναι 258%. Χαρακτηριστικά, 1.138,85 είναι το κόστος των συγγραμμάτων ανά φοιτητή στην Ιατρική Αθηνών, ενώ 318,65 ευρώ στην Ιατρική Πατρών. Στα ΤΕΙ, το μέσο κόστος συγγράμματος είναι 7,98 ευρώ. Όμως, υπάρχουν και τμήματα με μέσο κόστος που φθάνει τα 26,59 ευρώ.

Σύμφωνα με τους εκδότες επιστημονικών βιβλίων, πάντως, το κόστος παραγωγής ενός επιστημονικού συγγράμματος εξαρτάται από το περιεχόμενο, καθώς προσδιορίζει τη διαδικασία δημιουργίας του, αλλά και από το εάν το σύγγραμμα προέρχεται από χώρα του εξωτερικού.