ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ «Αυτοπεραίωση» και φέτος για 500.000 μικρομεσαίους επιτηδευματίες

Ακριβά θα κοστίσει και φέτος σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες η δυνατότητα να αποφύγουν τον τακτικό φορολογικό έλεγχο, ακολουθώντας τη διαδικασία της «αυτοπεραίωσης» ή του «αυτοελέγχου».




Ο αυτοέλεγχος θα είναι πιο «αλμυρός» κυρίως για τους επιτηδευματίες που εμφανίζουν μεγάλες δαπάνες, αφού τους ανεβάζει κατακόρυφα τα ελάχιστα ακαθάριστα έσοδα.

Με το σύστημα αυτό, το οποίο θα εφαρμοσθεί και στο φετινό οικονομικό έτος (για τη διαχειριστική περίοδο του 2012), οι εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 300.000 ευρώ, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 150.000 ευρώ και οι ελεύθεροι επαγγελματίες με ετήσιες ακαθάριστες αμοιβές μέχρι 150.000 ευρώ θα κληθούν προαιρετικά να επαναπροσδιορίσουν τα ακαθάριστα έσοδά τους με βάση τις δαπάνες που πραγματοποίησαν, δηλαδή να δηλώσουν τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα. Εφόσον τα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα που θα προσδιοριστούν με βάση τις δαπάνες είναι υψηλότερα από αυτά που προκύπτουν με βάση τα τηρούμενα βιβλία, οι επιχειρηματίες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα υποχρεωθούν να πληρώσουν επιπλέον ΦΠΑ. Παράλληλα, τα καθαρά εισοδήματά τους θα επαναπροσδιοριστούν σε επίπεδα υψηλότερα από τα δηλωθέντα, καθώς θα υπολογιστούν εκ νέου με βάση τα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα. Συνεπώς, θα κληθούν να πληρώσουν και επιπλέον φόρο εισοδήματος. Καταβάλλοντας επιπλέον ποσά ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος θα μπορούν να περαιώσουν αυτόματα τη χρήση του 2012 και να απαλλαγούν από τον τακτικό φορολογικό έλεγχο.

Η διαδικασία του «αυτοελέγχου» ή «αυτοπεραίωσης» προβλέπει τα ακόλουθα:

1. Εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις: Τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσης επαναπροσδιορίζονται με βάση τον ακόλουθο μαθηματικό τύπο:

(κόστος πωληθέντων αγαθών + δαπάνες χρήσης) Χ 100 / (100 – μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους).

Το «κόστος πωληθέντων αγαθών» υπολογίζεται ως εξής: στη συνολική αξία των προϊόντων, των αγαθών ή των πρώτων υλών που αγοράστηκαν από την επιχείρηση μέσα στη χρήση προστίθεται η αξία των αποθεμάτων που υπήρχαν στην απογραφή έναρξης της χρήσης και στη συνέχεια, από το άθροισμα που προκύπτει αφαιρείται η αξία των αποθεμάτων που υπάρχουν στην απογραφή λήξης της χρήσης.

Ο «μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους» είναι ο ποσοστιαίος συντελεστής που έχει καθορίσει το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου τα καθαρά κέρδη από κάθε ασκούμενη εμπορική δραστηριότητα να προσδιορίζονται με τεκμαρτό τρόπο. Ο συντελεστής αυτός αντιπροσωπεύει συγκεκριμένο ποσοστό επί των ακαθαρίστων εσόδων (επί του τζίρου) κάθε εμπορικής δραστηριότητας. Σε περίπτωση που η επιχείρηση ασκεί περισσότερες της μιας δραστηριότητες τότε ως «συντελεστής καθαρού κέρδους» λαμβάνεται υπόψη ο μέσος σταθμικός σ.κ.κ. ο οποίος αντιστοιχεί στο σύνολο των ασκούμενων δραστηριοτήτων. Ο μέσος σταθμικός σ.κ.κ. προκύπτει με τα ακόλουθα βήματα:

α) πολλαπλασιάζονται τα δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα από κάθε δραστηριότητα με τον αντίστοιχο μ.σ.κ.κ, για να βρεθούν τα καθαρά κέρδη κάθε δραστηριότητας με τεκμαρτό τρόπο,

β) στη συνέχεια, το άθροισμα των τεκμαρτώς προσδιορισθέντων καθαρών κερδών των επιμέρους δραστηριοτήτων διαιρείται με το συνολικό ποσό των ακαθαρίστων εσόδων που έχουν δηλωθεί για όλες τις δραστηριότητες. Ο δεκαδικός αριθμός που προκύπτει από τη διαίρεση αυτή είναι χαμηλότερος της μονάδας και ισοδυναμεί με τον ποσοστιαίο μέσο σταθμικό σ.κ.κ.

Τα ακαθάριστα έσοδα που προσδιορίζονται τεκμαρτώς, με βάση τον παραπάνω μαθηματικό τύπο, λαμβάνονται υπόψη για τον επαναπροσδιορισμό των υποχρεώσεων της επιχείρησης σε ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος. Συγκεκριμένα, εάν τα τεκμαρτώς προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα, τότε η επιχείρηση καλείται να πληρώσει τον επιπλέον ΦΠΑ που αντιστοιχεί στην πρόσθετη διαφορά ακαθαρίστων εσόδων που προέκυψε. Επίσης, τα τεκμαρτώς προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα πολλαπλασιάζονται με τον ποσοστιαίο «μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους» (μ.σ.κ.κ.) που αντιστοιχεί στη δραστηριότητα της επιχείρησης ή με τον μέσο σταθμικό σ.κ.κ. εφόσον ασκούνται περισσότερες της μιας δραστηριότητες. Το ποσό που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό αυτό είναι τα τεκμαρτά καθαρά κέρδη της επιχείρησης. Αν τα τεκμαρτά αυτά κέρδη είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα, η επιχείρηση θα πληρώσει φόρο εισοδήματος με βάση τα τεκμαρτά κέρδη, δηλαδή υψηλότερο από αυτόν που αναλογεί στα δηλωθέντα κέρδη της.

2) Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και ελεύθεροι επαγγελματίες: Τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσης επαναπροσδιορίζονται τεκμαρτώς, με βάση τον ακόλουθο μαθηματικό τύπο:

(δαπάνες χρήσης) Χ 100 / (100 – μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους). Εάν τα τεκμαρτώς προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα τότε η επιχείρηση ή ο επαγγελματίας πρέπει να πληρώσει επιπλέον ΦΠΑ επί της πρόσθετης διαφοράς για να περαιώσει. Επίσης τα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα πολλαπλασιάζονται με τον μ.σ.κ.κ. που αντιστοιχεί στην ασκούμενη δραστηριότητα ή με τον μέσο σταθμικό σ.κ.κ. που αντιστοιχεί στις περισσότερες της μιας ασκούμενες δραστηριότητες. Τα τεκμαρτά καθαρά κέρδη που προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό αυτόν, εάν είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα, λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος και την περαίωση της χρήσης.