11 απαντήσεις για τις αποφάσεις του Eurogroup

Η ελάφρυνση του χρέους θα γίνει με ένα σύνθετο «μοντέλο» σταδιακά, γεγονός που έχει ήδη ανοίξει στο εξωτερικό τη συζήτηση για την ανάγκη λήψης «ξεκάθαρων» μέτρων, όπως το «κούρεμα» των ομολόγων του επίσημου τομέα.




Όσον αφορά στη δόση θα έλθει σε δόσεις και με την προϋπόθεση να πετύχει η διαδικασία επαναγοράς ομολόγων. Πιο αναλυτικά οι απαντήσεις είναι οι εξής:

1) Ποιες είναι οι βασικές αποφάσεις του Eurogroup για την Ελλάδα;

Το Συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης αποφάσισε αφενός δέσμη παρεμβάσεων για τη μείωση του χρέους στο 124% του ΑΕΠ το 2020 (στο επίπεδο αυτό εκτιμάται ότι είναι βιώσιμο) και κάτω από το 110% το 2022. Επίσης άναψε το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της «σούπερ» δόσης των 43,7 δισ. ευρώ.

2) Πότε θα εκταμιευτεί η δόση;
11 απαντήσεις για τις αποφάσεις του Eurogroup

Η ημερομηνία «κλειδί» είναι η 13η Δεκεμβρίου. Τότε συνεδριάζει εκ νέου το Eurogroup, με αποκλειστικό αντικείμενο την αποδέσμευση του πρώτου μέρους της δόσης «υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών στα κοινοβούλια των χωρών - μελών και μετά την εκτίμηση του αποτελέσματος της επαναγοράς χρέους από την Ελλάδα», όπως χαρακτηριστικά στο επίσημο ανακοινωθέν. Άμεση θα είναι η εκταμίευση 10,6 δισ. ευρώ για τις ανάγκες του προϋπολογισμού και 23,8 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Τα υπόλοιπα 9,3 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε τρεις δόσεις έως τα τέλη Μαρτίου του 2013 και εφόσον η τρόικα διαπιστώνει ότι η Ελλάδα υλοποιεί τις διαρθρωτικές αλλαγές (π.χ. φορολογική μεταρρύθμιση) που έχουν συμφωνηθεί στο Μνημόνιο.

3) Πού θα κατευθυνθούν τα κεφάλαια που θα αντληθούν εντός Δεκεμβρίου;
11 απαντήσεις για τις αποφάσεις του Eurogroup

Πέρα από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τα 10,6 δισ. ευρώ θα πάνε: 3,4 δισ. για την αποπληρωμή μηνιαίων εντόκων γραμματίων που εκδόθηκαν τον Νοέμβριο έναντι υποχρεώσεων προς την ΕΚΤ, 500 εκατ. ευρώ για την πληρωμή ομολόγου που λήγει στις 21 του μήνα και δεν είχε μπει στο PSI, 4 με 4,5 δισ. ευρώ για την κάλυψη του πρωτογενούς ελλείμματος του προϋπολογισμού και περίπου 2 δισ. ευρώ για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου προς ιδιώτες. Όσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά προτεραιότητα θα ξεκινήσει η εξόφληση 40.229 συνταξιούχων δικαιούχων εφάπαξ από το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, των εξαγωγέων στους οποίους οφείλεται ο ΦΠΑ και της αγοράς φαρμάκων.

4) Ποια είναι τα βασικά εργαλεία μείωσης του χρέους έως το 2020;

Η μείωση κατά 100 μονάδες βάσης των επιτοκίων στα δάνεια που έλαβε η Ελλάδα από τις χώρες της Ευρωζώνης (53 δισ. ευρώ) στο πλαίσιο του πρώτου Μνημονίου. Πλέον τα επιτόκια διαμορφώνονται σε 50 μονάδες βάσης + Euribor τριμήνου και το όφελος υπολογίζεται σε 4 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα 8 χρόνια. Ολοκλήρωση του σχεδίου επαναγοράς ομολόγων, στο οποίο θα συμμετάσχουν και οι επενδυτές που δεν εντάχθηκαν στο PSI, με στόχο να προκύψει ελάφρυνση του χρέους κατά περίπου 22 δισ. ευρώ. Κατάργηση της αμοιβής του EFSF για τα δάνεια που δίνει στην Ελλάδα (όφελος 2,7 δισ. ευρώ). Επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα (όφελος 10 δισ. ευρώ). Αναβολή της πληρωμής των τόκων των δανείων του EFSF για 10 χρόνια. Μετακύλιση των λήξεων των διμερών δανείων και του EFSF.

5) Πότε θα τεθούν σε εφαρμογή τα μέτρα «ανακούφισης» του χρέους;

Η υλοποίησή τους θα γίνει σταδιακά - προοδευτικά και υπό τον όρο της ισχυρής εφαρμογής από τη χώρα των μεταρρυθμίσεων την περίοδο της διάρκειας του προγράμματος, αλλά και την περίοδο μετά την επιτήρηση από αυτό. Η τρόικα θα έχει τον πρώτο λόγο και για τις παρεμβάσεις μείωσης του χρέους.

6) Ποιο είναι το κρίσιμο βήμα για να προχωρήσει το «πακέτο» ελάφρυνσης του χρέους; Υπάρχει κίνδυνος? ατυχήματος;

Κομβικής σημασίας είναι η επιτυχία της επαναγοράς ομολόγων περίπου στο 30% της ονομαστικής τους αξίας. Όχι μόνο γιατί θα μειώσει το χρέος κατά περίπου 22 δισ. ευρώ, αλλά και γιατί το ΔΝΤ την έχει θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ελλάδας. Άλλωστε και ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας παραδέχεται πως δεν μπορεί να αποκλειστεί «επιπλοκή» λόγω της στάσης που θα κρατήσει το Ταμείο. Υποστηρίζει όμως ότι έχει γίνει η απαραίτητη προεργασία για την επαναγορά και γι΄ αυτό είναι αυξημένες οι πιθανότητες ομαλής έκβασης του εγχειρήματος.

7) Είναι τα μέτρα αυτά αρκετά;

Πιθανότατα, όχι. Γι΄ αυτό και τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης στο ανακοινωθέν τονίζουν πως θα εξετάσουν περαιτέρω μέτρα βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της χαμηλότερης συγχρηματοδότησης σε διαρθρωτικά κεφάλαια, ή και περαιτέρω μείωση επιτοκίων στα διμερή δάνεια αν είναι απαραίτητο, προκειμένου να επιτευχθεί επιπλέον αξιόπιστη και βιώσιμη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, όταν η Ελλάδα φτάσει σε ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα. Επίσης δεν είναι τυχαίο πως μέσα στην εβδομάδα που πέρασε, αρκετοί αναλυτές διατύπωσαν την εκτίμηση πως τα μέτρα δεν καθιστούν το χρέος βιώσιμο. Θέση την οποία ασπάζεται και ο οίκος Moody's. Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης υποστηρίζει πως το ελληνικό χρέος παραμένει μη βιώσιμο και χαρακτηρίζει υψηλή την πιθανότητα κήρυξης χρεοστασίου στα ομόλογα που κατέχουν ιδιώτες. Προειδοποιεί παράλληλα πως με δεδομένο ότι περίπου το 70% του ελληνικού χρέους βρίσκεται πλέον στα χέρια του επίσημου τομέα, μόνο μια μείωση στο αρχικό κεφάλαια των δανείων του επίσημου τομέα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα βιώσιμο χρέος.

Καλύφθηκε το μεγαλύτερο μέρος για το χρηματοδοτικό κενό 2013 - 2016

8) Για το χρηματοδοτικό κενό της περιόδου 2013 - 2016 που προκύπτει από τη διετή επιμήκυνση και υπολογίζεται στα 32 δισ. ευρώ έχει βρεθεί λύση;

Με τα μέτρα που αποφασίστηκαν στο Eurogroup καλύφθηκε το μεγαλύτερο μέρος του και έμεινε ένα υπόλοιπο 7,6 δισ. ευρώ. Πλέον εξετάζεται το ενδεχόμενο οι κεντρικές τράπεζες των κρατών ? μελών της Ευρωζώνης να μετακυλίσουν το ελληνικό χρέος που έχουν στην κατοχή τους. Στόχος είναι να περιοριστεί το ποσό των νέων δανείων που πρέπει να χορηγηθούν στην Ελλάδα έως το 2016 για να καλυφθούν οι συγκεκριμένες λήξεις. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν 5,6 δισ. ευρώ για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της περιόδου 2013 ? 2016 και το κενό να περιοριστεί στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.

9) Για τον ειδικό λογαριασμό που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος τι αποφασίστηκε;

H κυβέρνηση θα πρέπει να μεταφέρει στον λογαριασμό αυτό όλα τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, τα επιδιωκόμενα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς και 30% του πλεονάζοντος πρωτογενούς πλεονάσματος (σ.σ. δηλαδή το πλεόνασμα που θα πετύχει πάνω από τους στόχους που έχουν τεθεί στο πρόγραμμα), για την τήρηση της εξυπηρέτησης του χρέους σε τριμηνιαία βάση. Επίσης η Ελλάδα θα ενισχύσει τη διαφάνεια και θα προσφέρει πλήρη ενημέρωση για τις κινήσεις του λογαριασμού στους EFSF-ESM.

10) Προβλέπονται «ρήτρες» δημοσιονομικής διόρθωσης.

Υιοθετούνται πλέον νέα εργαλεία από την Ελλάδα για την ενίσχυση του προγράμματος, κυρίως μέσω μηχανισμών διόρθωσης για την εξασφάλιση των δημοσιονομικών στόχων και των στόχων για τις ιδιωτικοποιήσεις (σε κάθε απόκλιση στο πρωτογενές πλεόνασμα ή στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις θα λαμβάνονται αυτόματα μέτρα μείωσης δαπανών για να την καλύψουν) και μέσω αυστηρότερων κανόνων για την κατάρτιση και την εποπτεία του προϋπολογισμού (μνημόνια με όλα τα υπουργεία και του φορείς στα οποία προβλέπονται ποινές για τις υπερβάσεις).

11) Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος το 2016 από πού θα αντλεί κεφάλαια η Ελλάδα, με δεδομένο ότι θεωρείται αδύνατον να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές;

Το Εurogroup δεσμεύτηκε να προσφέρει επαρκή στήριξη στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του προγράμματος και ύστερα από αυτή μέχρι να εξασφαλίσει η χώρα πρόσβαση στις αγορές, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι «τηρεί πλήρως τις απαιτήσεις και τους στόχους του προγράμματος προσαρμογής».

Ειδικός λογαριασμός
H κυβέρνηση θα πρέπει να μεταφέρει στον λογαριασμό αυτό όλα τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, τα επιδιωκόμενα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς και 30% του πλεονάζοντος πρωτογενούς πλεονάσματος για την τήρηση της εξυπηρέτησης του χρέους σε τριμηνιαία βάση.

Στήριξη
Το Εurogroup δεσμεύτηκε να προσφέρει επαρκή στήριξη στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του προγράμματος και ύστερα από αυτή μέχρι να εξασφαλίσει η χώρα πρόσβαση στις αγορές.

Επαναγορά ομολόγων
Κομβικής σημασίας είναι η επιτυχία της επαναγοράς ομολόγων περίπου στο 30% της ονομαστικής τους αξίας. Όχι μόνο γιατί θα μειώσει το χρέος κατά περίπου 22 δισ. ευρώ, αλλά και γιατί το ΔΝΤ την έχει θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ελλάδας.

Νέα βοήθεια
Τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης στο ανακοινωθέν τονίζουν πως θα εξετάσουν περαιτέρω μέτρα βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της χαμηλότερης συγχρηματοδότησης σε διαρθρωτικά κεφάλαια, ή και περαιτέρω μείωσης επιτοκίων στα διμερή δάνεια, αν είναι απαραίτητο.

Moody's
Ο οίκος Moody's υποστηρίζει πως το ελληνικό χρέος παραμένει μη βιώσιμο και χαρακτηρίζει υψηλή την πιθανότητα κήρυξης χρεοστασίου στα ομόλογα που κατέχουν ιδιώτες. Προειδοποιεί παράλληλα πως με δεδομένο ότι περίπου το 70% του ελληνικού χρέους βρίσκεται πλέον στα χέρια του επίσημου τομέα, μόνο μείωση στα αρχικά κεφάλαια των δανείων του επίσημου τομέα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα βιώσιμο χρέος.