ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ Σύννεφα αιθαλομίχλης πνίγουν τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας

Μεγάλες ποσότητες αιωρούμενων σωματιδίων και επιβλαβών αρωματικών υδρογονανθράκων απ τα καυσόξυλα «πνίγουν» εν μέσω της χειμερινής περιόδου την Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες μεγαλουπόλεις της χώρας, λαμβάνοντας ανησυχητικές διαστάσεις για την δημόσια υγεία.





Η ενεργειακή φτώχεια έχεις στρέψει χιλιάδες καταναλωτές στην καύση ξύλων προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες θέρμανσης του, εντείνοντας ολοένα και περισσότερο το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα μικροσωματίδια που εκλύονται από την καύση των ξύλων είναι 30 φορές περισσότερα από την καύση αντίστοιχης ποσότητας πετρελαίου θέρμανσης, ενώ σε συνδυασμό με συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες οι συγκεντρώσεις επιβλαβών μικροσωματιδίων αιθάλης στην ατμόσφαιρα εκτοξεύονται στα ύψη.

Μάλιστα, τα τελευταία 24ωρα μια φωτογραφία που κάνει το γύρο του διαδικτύου στα site κοινωνικής δικτύωσης αποτυπώνει την κατάσταση στην οποίο έχει περιέλθει το λεκανοπέδιο Αττικής, βουτηγμένο σ' ένα σύννεφο νέφους. Η λήψη της φωτογραφίας έγινε την Τετάρτη, 26 Δεκεμβρίου από ταράτσα πολυκατοικίας στην Πεντέλη και σε λίγες μόλις ώρες η φωτογραφία του Γιάννη Λάριου, έφτασε τις 5 χιλιάδες κοινοποιήσεις στο facebook, προκαλώντας την αντίδραση πλήθους πολιτών. «Πρόκειται για μια οδυνηρή εικόνα που αποτυπώνει αυτό που ζουν οι Αθηναίοι σήμερα, την εποχή της κρίσης. Δεν το έβλεπαν μέχρι σήμερα, παρά μόνο το μύριζαν. Η Αθήνα της ντροπής. Η χωρίς κανένα σχεδιασμό παράλογη αύξηση στο πετρέλαιο θέρμανσης μετατρέπει την πόλη σε θάλαμο αιθάλης. Ένα πείραμα σε βάρος της υγείας όλων μας» όπως επισημαίνει ο φωτογράφος Γιάννης Λάριος.

Πράγματι, η ενεργειακή φτώχεια ήταν ήδη το 2011 η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μορφή φτώχειας και πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις τη χρονιά που φεύγει.

Όπως επισημαίνουν σχετικά οι Οικολόγοι Πράσινοι, η αψυχολόγητη και βεβιασμένη αύξηση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης δημιουργεί αλυσιδωτές παρενέργειες τις οποίες η κυβέρνηση παρακολουθεί με απάθεια. Από τη μια, σημαντικότατη μερίδα του πληθυσμού αδυνατεί πλέον να ανταποκριθεί στο κόστος του πετρελαίου θέρμανσης, καταφεύγοντας έτσι σε ημιτελείς ενέργειες αναπλήρωσής του με άλλα καύσιμα ή μεθόδους.

Από την άλλη, ο εν πολλοίς χρησιμοποιούμενος εξοπλισμός δεν εξασφαλίζει σε ικανοποιητικό βαθμό ούτε την προσδοκώμενη ενεργειακή απόδοση, ούτε την αποφυγή ρύπων και την αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιουργεί η παρουσία μικροσωματιδίων στις αέριες μάζες γύρω από τα αστικά κυρίως κέντρα και τα συνακόλουθα προβλήματα στην υγεία των κατοίκων.

Ενεργειακή θωράκιση
Η αναγκαιότητα ενός εκτεταμένου προγράμματος ενεργειακής θωράκισης των κτισμάτων, με τη συνδρομή κονδυλίων και του ΕΣΠΑ για την κάλυψη των αναγκών των φτωχότερων στρωμάτων, είναι σήμερα περισσότερο επιτακτική από ποτέ.

Μια δράση που θα μειώσει το ενεργειακό κόστος και θα οδηγήσει σε σημαντικότατη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης. Και πέρα απ' αυτά, θα αυξήσει την προστιθέμενη αξία του οικονομικού κύκλου, μειώνοντας το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών από εισαγόμενα καύσιμα, αλλά και τις θέσεις εργασίας.

Στο πλαίσιο μιας γενικότερης ενεργειακής στροφής, απαιτείται να επισημανθεί ότι η βιομάζα όταν προέρχεται από αειφορική διαχείριση των δασών ή από υπολείμματα (δασικά, αγροτικά) είναι μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας με ελάχιστες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Η μετατόπιση προς την χρήση βιομάζας σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές έχει θετικά αποτελέσματα και στην οικονομία και στο περιβάλλον. Ενώ, στις αστικές περιοχές η χρήση βιομάζας, όταν δεν γίνεται με βέλτιστες συνθήκες (συσκευή και καύσιμο) και ο καιρός δεν βοηθάει, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Απαιτείται η λήψη μέτρων
Σύμφωνα με όσα επισημαίνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι, πρέπει άμεσα να ληφθούν πρωτοβουλίες από την πολιτεία για να ελεγχθεί το θέμα πριν δημιουργήσει προβλήματα στην υγεία των κατοίκων. Συγκεκριμένα, προτείνουν να κατηγοριοποιηθούν οι σόμπες, οι λέβητες και τα τζάκια βιομάζας ως προς τις εκπομπές καπνού και μικροσωματιδίων, σε:

Συσκευές υψηλής απόδοσης με χαμηλές εκπομπές κατάλληλες για αστικά κέντρα, με βάση τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Συσκευές χαμηλής απόδοσης με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα
Ανοιχτά (όχι ενεργειακά) τζάκια

Επιπλέον, με ευθύνη της μετεωρολογικής υπηρεσίας να δίνονται κατευθύνσεις για την καύση βιομάζας στη βάση προβλέψεων μετεωρολογικών συνθηκών 24ώρου (θερμοκρασιακή αναστροφή, άνεμοι κλπ), ώστε όταν οι συνθήκες ευνοούν συγκέντρωση ρύπων να απαγορεύεται η χρήση συσκευών χαμηλής απόδοσης. Απαραίτητο επίσης κρίνεται να απαγορευτεί η λιανική πώληση ξύλων με υγρασία μεγαλύτερη του 30% στις αστικές περιοχές.