Κερδισμένοι και χαμένοι από τη «βουτιά» του πετρελαίου

Τα νέα δεδομένα που διαμορφώνει στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές το φθηνότερο πετρέλαιο «ιχνηλατούν» οι αναλυτές, στον απόηχο της «βουτιάς» άνω του 6% που πραγματοποίησαν οι τιμές του μαύρου χρυσού την Πέμπτη.




Καταλυτικά λειτούργησε η απόφαση του ΟΠΕΚ να μην «κλείσει τις στρόφιγγες», παρότι η αυξανόμενη παραγωγή (εν πολλοίς λόγω του shale boom των ΗΠΑ) και η μείωση της ζήτησης από Ευρώπη και Κίνα δημιουργούν συνθήκες υπερπροσφοράς. Η πίεση στην τιμή του πετρελαίου μπρεντ (που αποτελεί σημείο αναφοράς για την Ευρώπη) συνεχίστηκε και στις πρωινές συναλλαγές της Παρασκευής, με το συμβόλαιο να καταγράφει νέο χαμηλό τετραετίας στα 71,12 δολ./βαρέλι προτού ανακάμψει ελαφρά. Η υποχώρηση από τα υψηλά του Ιουνίου όταν το μπρεντ είχε αγγίξει τα 115 δολ./βαρέλι πλησιάζει το 40%. Το αμερικανικό αργό αγωνιζόταν να επανακτήσει τα επίπεδα των 70 δολ./βαρέλι, που θεωρείται από πολλούς η «κόκκινη γραμμή» για να είναι βιωσιμότητα η παραγωγή πετρελαίου από τα σχιστολιθικά κοιτάσματα των ΗΠΑ.

Μεγάλες απώλειες
Ο Νοέμβριος αποδείχθηκε πραγματικά... μαύρος για τον μαύρο χρυσό, αφού οι μηνιαίες απώλειες ανέρχονται στο 15% και είναι οι μεγαλύτερες από το 2008 και πολλοί παράγοντες του κλάδου θεωρούν ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω πτώσης, παρότι η ταχύτητα και η βιαιότητα της διόρθωσης θα δικαιολογούσαν ανοδική αντίδραση. Ο Ιγκόρ Σέτσιν, ο επικεφαλής του ρωσικού πετρελαϊκού κολοσσού Rosneft, προέβλεψε ότι οι τιμές θα πέσουν κάτω από τα 60 δολ./βαρέλι το α' εξάμηνο του έτους, κάτι που έρχεται πάντως σε αντίθεση με την εκτίμηση του Ρώσου προέδρου Πούτιν για σταθεροποίηση της αγοράς πετρελαίου κατά την ίδια περίοδο. Η Barclays «βλέπει» υποχώρηση του μπρεντ κάτω από τα 70 δολ./βαρέλι στο εγγύς μέλλον και του αμερικανικού αργού στα 64 δολ./βαρέλι. H Goldman Sachs εκτιμά ότι οι τιμές μπορεί να υποχωρήσουν κι άλλο, έως ότου υπάρχουν ενδείξεις ότι η αμερικανική παραγωγή επιβραδύνεται, κάτι που για πολλούς είναι και ο βασικός στόχος της Σαουδικής Αραβίας που «κινεί τα νήματα» στον ΟΠΕΚ. Την άποψη αυτή φαίνεται να συμμερίζεται και ο αντιπρόεδρος της ρωσικής Lukoil, Λεονίντ Φεντούν. «To 2016, όταν ο ΟΠΕΚ βγάλει από τη μέση την ακριβή αμερικανική παραγωγή, η τιμή του πετρελαίου θα αρχίσει να ανεβαίνει πάλι». Ο ίδιος μάλιστα παρομοίασε το shale boom με το dot-com boom των μετοχών της υψηλής τεχνολογίας; «Οι ισχυροί παίκτες θα παραμείνουν, οι αδύναμοι θα εξαφανιστούν...».

Τοποθετήσεις
Σε κάθε περίπτωση, οι χθεσινές κινήσεις στις αγορές αντανακλούν την προσπάθεια των επενδυτών να εντοπίσουν τους κερδισμένους και τους χαμένους από την πτώση του πετρελαίου και να τοποθετηθούν αναλόγως: Για προφανείς λόγους, μεταξύ των μεγάλων χαμένων είναι οι μετοχές των πετρελαϊκών εταιρειών: Η κεφαλαιοποίηση του κλάδου μειώθηκε κατά 67 δισ. δολάρια το τελευταίο διήμερο, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters, εν μέσω μαζικών ρευστοποιήσεων. Ενδεικτικά, η μετοχή της νορβηγικής Statoil υποχώρησε κατά 8,2%, της ΒP κατά 3,7% και της Shell κατά 3,2%. Στον αντίποδα, έντονα ανοδικά κινήθηκαν οι μετοχές των αεροπορικών εταιρειών, που αποκομίζουν μεγάλα οφέλη από το φθηνότερο κόστος καυσίμων. Τα νομίσματα των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών, από το δολάριο Καναδά έως τη νορβηγική κορόνα και από το ρωσικό ρούβλι (που κατέγραψε νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου στα 49,50 ρούβλια/δολάριο) έως το νάιρα Νιγηρίας βρέθηκαν υπό ισχυρή πίεση, ενώ οι αξίες των χωρών που έχουν υψηλή εξάρτηση από τις εισαγωγές περελαίου, όπως η Ιαπωνία, η Ινδία και η Τουρκία κατέγραψαν κέρδη.

Πολλοί θεωρούν ότι οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου θα δώσουν «τονωτική ένεση» στην παγκόσμια οικονομία στο μέτρο που ενισχύουν την αγοραστική δύναμη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Από την άλλη πλευρά, όμως, εντείνουν τις αποπληθωριστικές πιέσεις σε οικονομίες όπως η Ευρωζώνη (όπου ο πληθωρισμός επέστρεψε τον Νοέμβριο στο 0,3%) και η Ιαπωνία. Σε κάθε περίπτωση, το φθηνότερο πετρέλαιο ήρθε για να μείνει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...