Απόφαση - κόλαφος κατά της Ελλάδας για τις παράνομες χωματερές

Τις αμαρτίες του παρελθόντος και την ανικανότητα στη διαχείριση των απορριμμάτων καλείται να πληρώσει η Ελλάδα, μετά την απόφαση – κόλαφο.





Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επέβαλε πρόστιμο 10 εκατομμυρίων ευρώ κατ' αποκοπήν και 14,52 εκατομμυρίων ευρώ σε εξαμηνιαία βάση, μέχρι την πλήρη συμμόρφωση της χώρας για τις παράνομες χωματερές που εξακολουθεί να λειτουργεί.
Μετά το πρώτο εξάμηνο, το πρόστιμο των 14.520.000 ευρώ θα υπολογίζεται ανάλογα με την πρόοδο της χώρας στο κλείσιμο και αποκατάσταση των χωματερών.
Θα αφαιρούνται 40.000 ευρώ για κάθε παράνομο χώρο ταφής απορριμμάτων που κλείνει και 80.000 ευρώ για κάθε χωματερή που παύει να λειτουργεί και παράλληλα αποκαθίσταται περιβαλλοντικά.
Το κατ' αποκοπήν ποσό των 10 εκατ. επιβλήθηκε, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, για την πρόληψη επανάληψης εκ μέρους της Ελλάδας ανάλογων παραβάσεων και στο μέλλον.
Απόφαση - κόλαφος κατά της Ελλάδας για τις παράνομες χωματερές

Η Ελλάδα καταδικάστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2005 για τη λειτουργία 1.128 παράνομων χωματερών, ενώ τον Απρίλιο του 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε προδικαστική διαδικασία, για επιβολή χρηματικών κυρώσεων. Ωστόσο, τον Ιούνιο του 2013 ανακοινώθηκε η εκ νέου παραπομπή της χώρας λόγω μη συμμόρφωσης με την απόφαση του 2005, καθώς είχαν απομείνει 396 (90 ενεργοί και 306 ανενεργοί) από τους 3.036 ΧΑΔΑ που καταγράφηκαν διαχρονικά. Η εκδίκαση της υπόθεσης έγινε τον περασμένο Ιούνιο και επειδή είχαν ήδη αποκατασταθεί πλήρως 103 ΧΑΔΑ, την ημέρα της εκδίκασης υπήρχαν 70 ενεργοί και 223 ανενεργοί (συνολικά 293).

Χαρτογράφηση

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος, από την παραπομπή της χώρας στο ευρωδικαστήριο (Ιούνιος 2013) μέχρι σήμερα, αναπτύσσεται ένα συγκεκριμένο συστηματικό σχέδιο δράσης με εξασφαλισμένους πόρους για την υλοποίησή του, με σκοπό την οριστική παύση λειτουργίας και αποκατάσταση των 396 ΧΑΔΑ που έχουν απομείνει. Από αυτούς, οι 136 έχουν ήδη αποκατασταθεί (ποσοστό 34%), 216 δημοπρατούνται ή εκτελούνται (55%) και 54 εξ αυτώ ολοκληρώνονται εντός του 2014, ενώ 43 βρίσκονται σε διαδικασία προετοιμασίας για δημοπράτηση (11%). Μέσω ΕΠΠΕΡΑΑ, έχουν διατεθεί στις αποκαταστάσεις ΧΑΔΑ περί τα 400 εκατ. ευρώ, ενώ βασικοί χρηματοδότες παραμένουν τα ΠΕΠ και σε ένα μικρό ποσοστό (περίπου 4%) οι χωματερές αποκαθίστανται με πόρους των δήμων.

Προς αποκατάσταση απομένουν συνολικά 262 ΧΑΔΑ, εκ των οποίων οι 57 είναι ενεργοί και 205 ανενεργοί ή αποκατεστημένοι. Μεγάλο «αγκάθι», παραμένει η περιφέρεια Πελοποννήσου και τα νησιά του νοτίου Αιγίου, όπου καταβάλλονται ειδικές προσπάθειες. Οι χωματερές δεν μπορούν να κλείσουν, αν δεν βρεθεί μια λύση. Τοπικά είναι τα προβλήματα σε Ηλεία, Νότια Εύβοια και σε διάσπαρτα μικρά νησιά.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με πρόσφατη υπουργική απόφαση, τα πρόστιμα θα μεταβιβάζονται στους δήμους (ή τις περιφέρειες) και ο επιμερισμός θα βασίζεται κατά 40% στο πληθυσμιακό μέγεθος του δήμου και κατά 60% στον βαθμό συμμόρφωσης.