Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Παροξυσμός βίας σημειώνεται ξανά το τελευταίο διάστημα στα κεντρικά πανεπιστήμια, με πιο αντιπροσωπευτική περίπτωση εκείνης των Αθηνών όπου την περασμένη Δευτέρα η πρωτοφανής κίνηση φοιτητών να ρίξουν σκουπίδια στο γραφείο του πρύτανη, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τα προβλήματα καθαριότητας που αντιμετωπίζει το ίδρυμα, προκάλεσε «θύελλα» αντιδράσεων.




Τρεις ημέρες μετά, ομάδα φοιτητών προχώρησε σε κατάληψη του κεντρικού κτιρίου της πρυτανείας στα Προπύλαια, εξαναγκάζοντας τα μέλη της Συγκλήτου να συνεδριάσουν σε ξενοδοχείο.

Πρόκειται για τα τελευταία επεισόδια του σίριαλ που παίζεται τα τελευταία οκτώ χρόνια στα ελληνικά πανεπιστήμια, με αφορμή τις προσπάθειες για τη μεταρρύθμισή τους: καταλήψεις, βίαιες διακοπές συνεδριάσεων οργάνων διοίκησης, ομηρεία και ξυλοδαρμοί καθηγητών, μέχρι και «χτισίματα» καθηγητικών γραφείων, είναι μερικές μόνο από τις πρακτικές βίας που εκδηλώνονται από ακραίες μειοψηφίες.

Στο ίδιο «κάδρο» της υποβάθμισης των πανεπιστημίων ανήκουν οι εικόνες ντροπής με τις παράγκες και τα βουνά σκουπιδιών σε πανεπιστημιακούς χώρους, αλλά και οι συχνές αναφορές στο αστυνομικό δελτίο για παραβατικές συμπεριφορές, όπως ληστείες φοιτητών, διαρρήξεις καθηγητικών γραφείων και διακίνηση ναρκωτικών.
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Η παθογένεια αυτή σκιάζει τις εστίες αριστείας που υπάρχουν στα ελληνικά πανεπιστήμια, ενώ τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζεται από την πλειονότητα των φοιτητών και των καθηγητών με τρόπο παθητικό σαν να είναι ένα? φυσικό φαινόμενο.

Μια αναδρομή στα πιο ακραία περιστατικά βίας που σημειώθηκαν στα πανεπιστήμια τα τελευταία χρόνια δείχνει πως η παρακμιακή αυτή κατάσταση έχει παγιωθεί:

Οκτώβριος 2006
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια
Οι θέσεις του τότε πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, Ιωακείμ Γρυσπολάκη υπέρ της μεταρρύθμισης που προωθούσε η Μαριέττα Γιαννάκου στα ΑΕΙ, αποτέλεσαν «κόκκινο πανί» για ομάδα αντιδρώντων που δεν δίστασε να ρίξει μία τούρτα στο πρόσωπό του. Οι επιθέσεις στο πρόσωπό του συνεχίστηκαν για χρόνια μετά. Το 2011 και ενώ περπατούσε στο κέντρο της πόλης των Χανίων, ο κ. Γρυσπολάκης δέχθηκε επίθεση από κουκουλοφόρους. Το περιστατικό γνωστοποίησε ο ίδιος ο καθηγητής, κάνοντας λόγο για «φασιστοειδή με κουκούλες» που επιχείρησαν να τον τρομοκρατήσουν. Λίγους μήνες μετά, ομάδα περίπου 30 ατόμων εισέβαλε στην αίθουσα όπου έκανε μάθημα, τού πέταξε αβγά, ενώ ένας από αυτούς τον γρονθοκόπησε.

Νοέμβριος 2006
Ομάδα φοιτητών της πολυτεχνικής σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης έχτισε με τούβλα και τσιμέντο την πόρτα του γραφείου του αντιπρύτανη, Αθανάσιου Καραμπίνη. Αιτία ήταν η αγωγή που είχε καταθέσει ο αντιπρύτανης εναντίον φοιτητή, επειδή τον είχε κατηγορήσει δημοσίως για κλοπή δημόσιου χρήματος.
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Ιούνιος 2008
Η απόπειρα εφαρμογής διατάξεων του νέου νόμου πλαισίου για τα ΑΕΙ προκάλεσε σοβαρά επεισόδια σε πολλά πανεπιστήμια, όπως στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Πολυτεχνείο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Το πιο ακραίο περιστατικό σημειώθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) όπου φοιτητές επιτέθηκαν στον τότε πρύτανη, Αναστάσιο Μάνθο. Αντιδρώντας στη σύνταξη τετραετών συμβάσεων προγραμματισμού ανάμεσα στο ΑΠΘ και το υπουργείο Παιδείας, ομάδα φοιτητών εισέβαλε στην αίθουσα όπου συνεδρίαζε η Σύγκλητος και απαίτησε να μη συζητηθεί το θέμα σε εκείνη ή οποιαδήποτε άλλη συνεδρίαση. Ο πρύτανης αρνήθηκε να δεσμευθεί. Γρονθοκοπήθηκε στο κεφάλι και τον αυχένα και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο.
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Φεβρουάριος 2009
Κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε εκδήλωση σε αίθουσα του κτιρίου «Κωστής Παλαμάς», στο πολιτικό κέντρο του ΕΚΠΑ, ο καθηγητής Εγκληματολογίας Γιάννης Πανούσης δέχτηκε επίθεση από ομάδα αγνώστων. Περίπου 50 κουκουλοφόροι εισέβαλαν στο κτίριο, κρατώντας βαριοπούλες, ξύλα, σίδερα και άλλα αντικείμενα, επιτέθηκαν στον καθηγητή που βρισκόταν στο βήμα και στη συνέχεια προκάλεσαν φθορές στο κτίριο. Ο Γιάννης Πανούσης μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με εκδορές στο πρόσωπο και κακώσεις στο χέρι.

Νοέμβριος 2009
Μια μικρή ομάδα ατόμων εισέβαλε σε αίθουσα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών όπου δίδασκε ο καθηγητής Μάκης Σαπουντζόγλου και του ζήτησε να αποχωρήσει για να χρησιμοποιήσει την αίθουσα για δικούς της σκοπούς. Ο καθηγητής αρνήθηκε και οι νεαροί τον προπηλάκισαν και χειροδίκησαν εναντίον του.
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Δεκέμβριος 2009
Η πρώτη επέτειος από τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου γίνεται αφορμή για την εκδήλωση βίαιων επεισοδίων. Ο τότε πρύτανης του ΕΚΠΑ, Χρήστος Κίττας δέχθηκε επίθεση με ξύλα και λοστούς από αντιεξουσιαστές που εισέβαλαν στην Πρυτανεία με αποτέλεσμα να διακομισθεί με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις στο νοσοκομείο. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του υπέστη ήπιο εγκεφαλικό επεισόδιο. Για το περιστατικό ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών διέταξε κατεπείγουσα έρευνα για απόπειρα ανθρωποκτονίας. Λίγες μέρες αργότερα ο Χρήστος Κίττας υπέβαλε την παραίτησή του από την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Απρίλιος 2011

Την ώρα που ο Αμερικανός νομπελίστας Ιατρικής James Watson, περισσότερο γνωστός για την ανακάλυψη της δομής του DNA, μιλούσε στο αμφιθέατρο του συνεδριακού κέντρου του Πανεπιστημίου Πατρών, έγινε εισβολή από αντιεξουσιαστές. Ένας από αυτούς, κρατώντας κοντάρι, κατευθύνθηκε προς το μέρος του νομπελίστα, αλλά ευτυχώς έγινε άμεσα αντιληπτός από παρευρισκόμενους φοιτητές και πανεπιστημιακούς, οι οποίοι κατάφεραν να τον κατεβάσουν από το βήμα και να τον «φυγαδεύσουν».

Απόψεις

Βάσω Κιντή, καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ
«Οι πανεπιστημιακοί να αναλάβουμε τις ευθύνες μας»
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Τα γεγονότα στο ΕΚΠΑ προσβάλλουν όλους μας στο πανεπιστήμιο. Τα φαινόμενα αυτά θα εκλείψουν (που είναι συμπτώματα βαθύτερων προβλημάτων) όταν ως πανεπιστημιακή ηγεσία δείξουμε απόλυτη προσήλωση στην ακαδημαϊκή αποστολή του πανεπιστημίου, στην εύρυθμη λειτουργία του και στην απαρέγκλιτη, συνεπή και σταθερή εφαρμογή των νόμων και των κανονισμών (και όχι μόνο απέναντι στους φοιτητές). Χρειάζεται επιμονή, συνέπεια και σταθερότητα σε όλους τους τομείς και όχι μέτρα για εντυπώσεις.

Η μακρά περίοδος ανομίας στα ΑΕΙ και η πλήρης ανοχή που έχει επιδειχθεί έως τώρα σε αυτά τα εκφυλιστικά φαινόμενα εξέθρεψε δικαιολογημένη αγανάκτηση στην κοινή γνώμη, που λέει να τελειώνουμε με όλα αυτά μια ώρα αρχύτερα. Τι σημαίνει όμως να τελειώνουμε; Η λύση δεν είναι να πετάξουμε την μπάλα από τα πανεπιστήμια στη δημόσια σκηνή επενδύοντας στις δικές της στρεβλώσεις της έντασης. Παρότι ο συμβολισμός της αντιπαράθεσης στον δημόσιο χώρο έχει τη σημασία του, πρέπει να αναλάβουμε εμείς οι πανεπιστημιακοί τις ευθύνες μας. Δεν μπορούμε να τις αποποιηθούμε. Δεν θα μας λύσει το πρόβλημα των πανεπιστημίων η αστυνομία (μόνο σε ειδικές περιπτώσεις). Εμείς διοικούμε το πανεπιστήμιο, είναι δική μας ευθύνη και δεν μπορούμε να την παραπέμψουμε αλλού. Ως πανεπιστημιακές αρχές διαθέτουμε όλα τα μέσα ώστε να λειτουργεί συνεχώς και απρόσκοπτα το Ίδρυμα σε καθαρά κτίρια και ασφαλές περιβάλλον εκπληρώνοντας την αποστολή του. Αυτό που χρειάζεται είναι βούληση, σταθερή βούληση, προσήλωση στα προβλήματα του πανεπιστημίου, μόχθος και επιμονή.
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Λουκάς Βλάχος, καθηγη τής Φυσικής στο ΑΠΘ
«Η ανοχή στην παρανομία ενισχύει τη βία στα πανεπιστήμια»

Τα φαινόμενα που παρακολουθούμε στο ΕΚΠΑ τις τελευταίες ημέρες, αλλά και όσα συμβαίνουν στο ΕΜΠ, το ΑΠΘ και τα υπόλοιπα ΑΕΙ εδώ και χρόνια αποτελούν ένα κακόγουστο έργο που στόχο έχει να δυσφημίσει και σταδιακά να διαλύσει το δημόσιο πανεπιστήμιο.

Το έργο αυτό το έχουν αναλάβει μικρές ομάδες, που θα τις ονομάσω «μπαχαλάκηδες» και λειτουργούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα.

Tους ονόμασα «μπαχαλάκηδες» για να μη θεωρηθεί ότι εκπροσωπούν κάποιες φοιτητικές παρατάξεις και έχουν τη δημοκρατική στήριξη των φοιτητών. Δρουν παράνομα και είναι λίγοι, αλλά εκμεταλλεύονται την ανοχή των διοικήσεων των ΑΕΙ σε παράνομες πράξεις.
Βία και παρανομία διαλύει τα Πανεπιστήμια

Έχω όμως μερικές ερωτήσεις:

1. Ο πρύτανης του ΕΚΠΑ όταν ξεκίνησε αυτόν τον απόλυτα θεμιτό αγώνα του για να απαλλάξει το ίδρυμά του από τη βία, αγώνα που όλοι στηρίζουμε, είχε εξασφαλίσει, με βάση καλά επεξεργασμένο σχέδιο, ότι μπορεί να τους αντιμετωπίσει; Δηλαδή, διέθετε το απαιτούμενο προσωπικό στην πανεπιστημιακή υπηρεσία φύλαξης του ιδρύματος και είχε συνεργαστεί με τα όργανα της πολιτείας για να αντιμετωπιστούν οι επιθέσεις που θα ξέφευγαν των δυνατοτήτων της πανεπιστημιακής υπηρεσίας φύλαξης; Αν όχι, ξεκίνησε όλα αυτά χωρίς να είναι προετοιμασμένος;



2. Έχει στα χέρια του τα προσωπικά στοιχεία αυτών που επιχειρούν όλα αυτά τα έκτροπα, ώστε να τους περάσει από το πειθαρχικό συμβούλιο με αίτημα τη διαγραφή τους;

3. Γιατί ο αντιπρύτανης δέχτηκε να συναντήσει στο γραφείο του αυτές τις ομάδες που δεν εκπροσωπούν κανέναν; Αν το έκανε για να εκτονώσει τη κατάσταση, σημαίνει ότι δεν ζούσε στο ΕΚΠΑ τα τελευταία χρόνια.


Επανέρχομαι λοιπόν για να τονίσω ότι η λύση είναι μία και εφαρμόζεται σε όλα τα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η χωρίς αναστολές αυστηρή τιμωρία των «μπαχαλάκηδων» που φυσικά δεν αποτελεί «πλήγμα» ούτε στη δημοκρατία ούτε στις φοιτητικές παρατάξεις, αλλά στηρίζει το δημόσιο πανεπιστήμιο από αυτούς που εργάζονται μεθοδικά για να το διαλύσουν.

Άφησα για το τέλος το πιο σοβαρό ερώτημα: Θέλει η κοινωνία και το πολιτικό μας σύστημα να απαλλαγεί από τη βία το Πανεπιστήμιο με την τιμωρία της ανομίας; Φοβάμαι πως όχι!