Οι κύριες θεσμικές παρεμβάσεις για την αναπηρία

Οι διαρκείς συζητήσεις από μηδενική βάση που μεθοδεύουν οι έχοντες την ευθύνη λήψης αποφάσεων πρακτικώς λειτουργούν ως άλλοθι για την ανυπαρξία αποφάσεων και λύσεων. Πλην όμως, τα αδιέξοδα έχουν σωρευτεί και το άλλοθι πλέον δεν είναι αποδεκτό. Υπό αυτή την έννοια, επαναθέτουμε υπόψιν των κρατούντων λίγο πριν τον ερχομό του Σεπτεμβρίου, το βασικό πλαίσιο αιτημάτων του αναπηρικού κινήματος προς την ελληνική πολιτεία, με την υποσημείωση ότι είναι δοσμένο εδώ και κάμποσα χρόνια και ως εκ τούτου οικείο στους αποδέκτες του.




Εστιάζουμε στις θεσμικές πολιτικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ενεργό και ισότιμη συμμετοχή των ανθρώπων με αναπηρία στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για πολιτικές και προγράμματα που τους αφορούν. Το σχετικό με αυτές πλαίσιο αιτημάτων του εθνικού αναπηρικού κινήματος επικαιροποιήθηκε για μια ακόμη φορά προ μερικών ημερών σε σχετική επιστολή της συνομοσπονδίας ΑμεΑ προς τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου. Ξεδιπλώνεται ως ακολούθως :

1. Άμεση επικύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ (2007) Επικύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ - την οποία έχει υπογράψει η χώρα μας - και πρόβλεψη στον κυρωτικό νόμο εξουσιοδοτικής διάταξης με την οποία να προσδιορίζεται ο τρόπος και η διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 33 της Σύμβασης με την έκδοση ΚΥΑ. Υπογραφή και επικύρωση του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου της Σύμβασης, το οποίο προβλέπει ατομική και συλλογική καταγγελία σε περίπτωση παραβίασης της Σύμβασης στις χώρες που την υιοθέτησαν, δίνοντας τη δυνατότητα στον Ο.Η.Ε. να προχωρήσει σε συστάσεις, εφόσον εξαντληθούν οι δέουσες διαδικασίες σε εθνικό επίπεδο, ώστε να διασφαλιστεί η κατά το δέον τήρηση των όρων της Σύμβασης αλλά και η εξάλειψη διακριτικής μεταχείρισης σε βάρος των ατόμων με αναπηρία.

2. Θέσπιση Εκτελεστικού Νόμου που να εξειδικεύει τα μέτρα και τις πολιτικές που επιτάσσει το Σύνταγμα της χώρας Ήδη από το 2001, που έγινε η αναθεώρηση του Συντάγματος της χώρας, εκκρεμεί η θέσπιση Εκτελεστικού Νόμου, που να εξειδικεύει τα μέτρα και τις πολιτικές που επιτάσσει το Σύνταγμα της χώρας – παρ. 6 του άρθρο 21 και άλλες συναφείς γενικές και ειδικές διατάξεις για τα άτομα με αναπηρία. Εξίσου αναγκαία είναι επίσης η θέσπιση νομοθεσίας ίσης μεταχείρισης όχι μόνο στον τομέα της απασχόλησης που έχει θεσμοθετηθεί (Ν.3304/2005) αλλά σε όλους τους τομείς (Εκπαίδευση, Κατάρτιση, Δια Βίου Μάθηση, Κοινωνία της Πληροφορίας, Αγαθά και Υπηρεσίες κ.λπ.).

3. Ίδρυση Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Πολιτικών για την Αναπηρία. Η ίδρυση Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Πολιτικών για την Αναπηρία στο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, επιβάλλεται προκειμένου να λειτουργήσει ως κεντρικός φορέας σχεδίασης, συντονισμού και παρακολούθησης των πολιτικών για τα άτομα με αναπηρία. Η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Πολιτικών για την Αναπηρία πρέπει να λειτουργήσει κατά το πρότυπο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας, της οποίας ο ρόλος ήταν καταλυτικός στην προώθηση της ισότητας των φύλων στη χώρα μας.

4. Ίδρυση Διευθύνσεων Θεμάτων Ατόμων με Αναπηρία σε κάθε Υπουργείο. Η ίδρυση ενός δικτύου Διευθύνσεων Θεμάτων Ατόμων με Αναπηρία σε κάθε Υπουργείο έχει ως στόχο την εξειδίκευση της διάστασης της αναπηρίας στον κάθε τομέα και την υλοποίηση αντίστοιχων τομεακών μέτρων. Οι Διευθύνσεις θα λειτουργήσουν ως σημεία αναφοράς για κάθετα / τομεακά θέματα στη διαβούλευση με το εθνικό αναπηρικό κίνημα, συντονιζόμενα κεντρικά από τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού Πολιτικών για την Αναπηρία έτσι ώστε επιτέλους για πρώτη φορά η χώρα να αποκτήσει εθνική πολιτική για την αναπηρία!

5. Δημιουργία Κύκλου Δικαιωμάτων του Πολίτη με Αναπηρία στο Συνήγορο του Πολίτη. Η δημιουργία Κύκλου Δικαιωμάτων του Πολίτη με Αναπηρία στο Συνήγορο του Πολίτη (κατά το πρότυπο του Κύκλου Δικαιωμάτων του Παιδιού, του Κύκλου Ισότητας των Φύλων, κ.λπ.), είναι αναγκαία λόγω της διακριτικής μεταχείρισης που υφίστανται σε πολλούς τομείς τα άτομα με αναπηρία, αλλά και της πολλαπλής διάκρισης που υφίστανται ορισμένες κατηγορίες ατόμων με αναπηρία (π.χ. γυναίκες με αναπηρία, μετανάστες με αναπηρία).

6. Θέσπιση νομοθεσίας για την τήρηση προδιαγραφών προσβασιμότητας υποδομών, υπηρεσιών (συμβατικών και ηλεκτρονικών) και αγαθών. Επιτακτική ανάγκη αποτελεί πλέον η συμπλήρωση και ο εκσυγχρονισμός της ισχύουσας, καθώς και η θέσπιση νέας νομοθεσίας για τους τομείς οι οποίοι δεν καλύπτονται σήμερα, σχετικά με την τήρηση προδιαγραφών προσβασιμότητας στο Φυσικό και Δομημένο Περιβάλλον, στις Μεταφορές, στην Κοινωνία της Πληροφορίας, στα Αγαθά και τις Υπηρεσίες κ.λπ. Τελικό ζητούμενο η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με το νέο Γενικό Κανονισμό των Ευρωπαϊκών Ταμείων που επιβάλλει την ενσωμάτωση της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία σε κάθε χρηματοδοτούμενη δράση και σε όλα τα στάδια υλοποίησης αυτών, τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς «νέας γενιάς» για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στις μεταφορές, αλλά και με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΟΗΕ 2007).

7. Θέσπιση Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης για την προσβασιμότητα υποδομών και υπηρεσιών (συμβατικών και ηλεκτρονικών) Αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία πραγματικά προσβάσιμων υποδομών και υπηρεσιών, αλλά και τη διασφάλιση της απόλυτης συμβατότητας με τις επιταγές των νεώτερων ευρωπαϊκών πολιτικών με προεξέχοντα το νέο Γενικό Κανονισμό των Ευρωπαϊκών Ταμείων, αποτελεί η δημιουργία Εθνικού Συστήματος Πιστοποίησης για την προσβασιμότητα των υποδομών και υπηρεσιών (συμβατικών και ηλεκτρονικών). Να σημειώσουμε ότι αυτή την περίοδο, με πρωτοβουλία της ΕΣΑμεΑ και σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και τον ΕΛΟΤ, συστάθηκε στον ΕΛΟΤ, για πρώτη φορά, Τεχνική Επιτροπή Προτυποποίησης για θέματα σχετιζόμενα με τα άτομα με αναπηρία, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει να εργάζεται για τη δημιουργία ενός τέτοιου προτύπου, το οποίο η ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να δεσμευτεί ότι θα υιοθετήσει και θα επιβάλλει την εφαρμογή του δια νόμου.

8. Σύσταση εξειδικευμένου τμήματος στην Ελληνική Στατιστική Αρχή για τη συγκέντρωση στατιστικών και ερευνητικών δεδομένων και την ανάπτυξη δεικτών σχετικών με την αναπηρία. Η συγκέντρωση στατιστικών και ερευνητικών δεδομένων και η θέσπιση δεικτών σχετικών με την αναπηρία είναι απόλυτα αναγκαία, προκειμένου να είναι δυνατόν να διατυπωθούν και να εφαρμοστούν συγκεκριμένες πολιτικές. Παρόμοια στοιχεία απουσιάζουν από την ελληνική πραγματικότητα καθιστώντας αδύνατη την ουσιαστική συνεργασία της χώρας μας με τις άλλες ευρωπαϊκές στατιστικές υπηρεσίες και ερευνητικά κέντρα. Για το σκοπό αυτό απαιτείται η σύσταση εξειδικευμένου τμήματος στην Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αντικείμενο του τμήματος αυτού πρέπει να είναι η συλλογή στατιστικών δεδομένων και η ανάπτυξη εξειδικευμένων δεικτών για την αναπηρία, αλλά ταυτόχρονα και η παρακολούθηση της ενσωμάτωσης δεικτών σχετιζόμενων με την αναπηρία οριζόντια σε όλες τις έρευνες που αφορούν σε όλους τους τομείς.

Tο σχόλιό μας : Εχει αποδειχτεί ότι στην θεωρία οι αποδέκτες των θεσμικών αιτημάτων του αναπηρικού κινήματος πλήρως τα επικροτούν, όμως στην πράξη εφαρμόζοντας την μεθοδολογία της διαρκούς συζήτησης από μηδενική βάση δεν προχωρούν παρά σε ελάχιστα και επουσιώδη βήματα. Τρανό παράδειγμα είναι η επικύρωση της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ , υπέρ της οποίας έχουν ταχθεί τόσο οι νυν όσο και οι πρώην κυβερνώντες δίχως επί του πρακτέου να γίνει το παραμικρό, ενώ το αίτημα εκρεμμεί ήδη μιά τριετία. Το ελάχιστο που αναμένεται από μιά κυβέρνηση που φέρεται να τακτοποιεί χρόνιες εκρεμμότητες και να υπόσχεται διαρθρωτικές αλλαγές, είναι οι “καθαρές κουβέντες” επί των συγκεκριμένων διαρθρωτικού χαρακτήρα αιτημάτων, σε αντίθεση με το “παιχνίδι χρόνου” και παράτασης των εκρεμμοτήτων που μέχρι σήμερα έχει υιοθετήσει.