3 «λύσεις» για την οικονομία

ΔΥΟΜΙΣΙ μήνες μετά την πρώτη κερδοσκοπική επίθεση εναντίον των ελληνικών ομολόγων τίποτα δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη οριστικά. Η ελληνική κυβέρνηση με τη ρητορική βοήθεια της Ε.Ε. κατόρθωσε να ανακόψει την ορμή της κερδοσκοπίας, όχι όμως και να κατευνάσει τις ανησυχίες των αγορών για την ικανότητα της Ελλάδας και της Ε.Ε. να διαχειριστούν την δημοσιονομική κρίση. Η χρεοκοπία αποφεύχθηκε, ο κίνδυνος όμως δεν εξαλείφθηκε.


Σύμφωνα με τους αναλυτές, υπάρχουν τρία πιθανά σενάρια εξέλιξης όσον αφορά το ελληνικό πρόβλημα.

*Το πρώτο σενάριο θεωρεί πως, ακριβώς επειδή η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εξαρτάται από την έκβαση του ελληνικού προβλήματος, η Ε.Ε. σύντομα θα εγκαταλείψει τις γενικές διακηρύξεις συμπαράστασης και θα προσφέρει ένα ξεκάθαρο σχέδιο διάσωσης, ικανό να απομακρύνει οριστικά τους φόβους των αγορών για τις ελληνικές προοπτικές. Το σχέδιο αυτό πρέπει να βασίζεται στην εξειδίκευση του άρθρου 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ε.Ε., το οποίο επιτρέπει την παροχή βοήθειας σε κράτη-μέλη της Ευρωζώνης σε ορισμένες «εξαιρετικές περιπτώσεις» όπως αυτή της δημοσιονομικής υπέρβασης σε εποχή οικονομικής κρίσης (βλ. σχετικό πρόσφατο πόρισμα του γερμανικού Κοινοβουλίου).

Οι επιλογές

Η βοήθεια αυτή μπορεί να λάβει τη μορφή έκδοσης κοινού ευρωπαϊκού ομολόγου, ή την άμεση παροχή βοήθειας όπως αυτό έγινε στις περιπτώσεις της Ουγγαρίας, Λετονίας και Ρουμανίας ή με αγορές ελληνικών ομολόγων από τις κρατικές τράπεζες των λοιπών χωρών-μελών ή, τέλος, την παροχή εγγυήσεων ώστε να μπορεί το ελληνικό κράτος να δανειστεί με χαμηλά επιτόκια. Αυτό είναι και το καλύτερο σενάριο για το οποίο πιέζει η ελληνική κυβέρνηση, ελπίζοντας ότι θα εκτονωθούν οι πιέσεις των αγορών και δεν θα απαιτηθεί η άμεση λήψη νέων σκληρών μέτρων λιτότητας.

*Το δεύτερο σενάριο είναι αυτό για το οποίο μέχρι προ τινος τουλάχιστον πίεζαν οι γερμανοί και η ΕΚΤ, να πάρει δηλαδή πρώτα η ελληνική κυβέρνηση πρόσθετα σκληρά μέτρα και μετά να ανακοινωθεί σχέδιο διάσωσης από την Ε.Ε. (το οποίο πρακτικά δεν θα χρησιμοποιούνταν ποτέ, αφού το πιθανότερο είναι να είχαν ήδη κατευνασθεί οι αγορές λόγω των μέτρων).

*Υπάρχει, όμως, και ένα τρίτο σενάριο, το οποίο παραπέμπει ευθέως στο δανεισμό της χώρας από το ΔΝΤ, με οτιδήποτε αυτό συνεπάγεται ως θυσία: Επειδή δεν μπορεί η Ελλάδα να προχωρήσει σε νομισματική υποτίμηση, πρέπει είτε να εγκαταλείψει το ευρώ (εκδοχή τρομακτικά επισφαλής και επικίνδυνη) είτε να δεχθεί αυτό που αποκαλείται «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή μαζικές απολύσεις δημόσιων υπαλλήλων (κατάργηση μονιμότητας) και περικοπές μισθών και συντάξεων, με αντισταθμιστικό όφελος τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Παρ' ότι το τρίτο αυτό σενάριο έχει αρχίσει να συζητείται έντονα τις τελευταίες ημέρες σαν πιθανότητα, εικάζεται πως αυτό περισσότερο χρησιμοποιείται ως μέσο πίεσης προς την Ε.Ε., αφού το πολιτικό και κοινωνικό του κόστος είναι μάλλον απαγορευτικό και η κηδεμονία από το ΔΝΤ σημαίνει υπαγωγή της χώρας υπό άμεσο αμερικανικό έλεγχο.