Δέκα χρόνια από το Σεπτέμβρη του 1999

Στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών αποφάσισε την παραπομπή 67 συνολικά προσώπων για την υπόθεση του σκανδάλου του Χρηματιστηρίου του 1999 με τις μετοχές-φούσκες. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με το γεγονός ότι φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τον περίφημο Σεπτέμβρη του 1999, αποτελούν μία καλή ευκαιρία υπενθύμισης των γεγονότων της εποχής εκείνης.

Στις 17 Σεπτεμβρίου του 1999, λοιπόν,


ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών έφθασε στις 6.355 μονάδες. Επρόκειτο για ιστορικό ρεκόρ. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, μάλιστα, προέβλεπε τότε σταθερή άνοδο του Γενικού Δείκτη στη Σοφοκλέους ως το τέλος του 2000 και σταθεροποίησή του σε επίπεδα που ενδεχομένως ανέρχονταν ακόμα και στις 8.000 μονάδες, με την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ διάφορων εφημερίδων της εποχής εκείνης, οι συγκεκριμένες πληροφορίες εντάσσονταν σε σενάρια του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για τα έσοδα και τις υπεραξίες που θα αποκτούσε το Δημόσιο από το Χρηματιστήριο το 2000.

Ταυτόχρονα, παράγοντες του υπουργείου εκτιμούσαν ότι η αντιστροφή της πορείας του Χρηματιστηρίου ήταν απίθανη, ακόμα και αν εκδηλώνονταν πτωτικές τάσεις στα διεθνή χρηματιστήρια. Το σκεπτικό τους ήταν πως η συνεχής άνοδος του δείκτη τροφοδοτούνταν όχι μόνον από τη βάσιμη προσδοκία για την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, αλλά και από την υψηλή ρευστότητα που δημιουργούσαν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας.

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Πολλοί μικροεπενδυτές παρασύρθηκαν και έχασαν τελικά τις οικονομίες τους.

Ειδικότερα, η υπερβολική ζήτηση μετοχών οδήγησε την τιμή τους σε εξωπραγματικά επίπεδα, αυτό που ονομάζουμε -με άλλα λόγια- «φούσκα». Το Νοέμβριο, μάλιστα, του 1999 καθιερώθηκαν τα λεγόμενα μετοχοδάνεια. Με τον τρόπο αυτό, πολλοί πολίτες δανείστηκαν, για να αγοράσουν μετοχές, ελπίζοντας ότι σε πολύ λίγο χρόνο όχι μόνο θα ξεπλήρωναν τα δάνεια, αλλά θα πολλαπλασίαζαν το αρχικό τους κεφάλαιο. Και όλα αυτά μέσα σε ένα κλίμα «γενικής ευφορίας» που συνέχιζε να καλλιεργεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ!

Σταδιακά, όμως, και ιδίως από τις αρχές του 2000 και μετά, όσοι είχαν συνειδητοποιήσει τι πραγματικά συνέβαινε και ήξεραν την πραγματικότητα, την αληθινή αξία των μετοχών δηλαδή, άρχισαν να αποχωρούν από το Χρηματιστήριο. Έτσι, ο Γενικός Δείκτης της Σοφοκλέους κατέρρευσε μαζί τα σενάρια που προέβλεπαν την άνοδό του στις 8.000 μονάδες.

Καθώς, μάλιστα, πλησιάζαμε προς τις εκλογές της 9ης Απριλίου του 2000 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αποφάσισε να στηρίξει την αγορά. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θεωρούσε ότι η τακτική αυτή ήταν αναγκαία «για την προστασία» των επενδυτών σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Και μεταφέρουμε ακριβώς τις δηλώσεις του κ. Ι. Παπαντωνίου: «Η κρίση στη χρηματιστηριακή αγορά έχει ημερομηνία λήξης την 9η Απριλίου». Το κατά πόσο βέβαια η κρίση τέλειωσε με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές, το «ένιωσαν στο πετσί τους» οι μικροεπενδυτές…